А д а б и й портрет абдуғафур расулов озод шарафиддинов

шига боғлиҳ, тасодифий, зўрма-зўраки ҳодиса 
эмас, балки муайян тарихий асосга эга бўлган 
ҳонуний ҳодиса эканини кўрамиз. Гап шунда- 
ки, рус адабиёти X IX асрдаёҳ жаҳон адаби- 
ётининг энг илғор, энг ғоявий, энг ривожлан- 
ган отрядларидан бири бўлиб ҳолди. А. С . Пуш- 
кин ва М . Ю . Лермонтов ижоди ҳозиргача 
жаҳон адабиёти тарихининг энг ёрҳин саҳи- 
фаларини 
ташкил 
қилади. 
Н. В. Гоголь, 
Л . Н. Толстой, А. П . Чехов каби ёзувчилар эса 
танҳидий реализмнинг шундай шоҳ асарлари- 
ни яратдиларки, улар ҳозирги кунга қадар 
юзлаб-минглаб 
ёзувчиларнинг ижодий камоло-
75
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

тига баракали таъсдр кўрсатмоқдалар»1. Рус 
адабиётининг X IX асрдаёқ жаҳон адабиёти 
тараққиётига ижобий таъсир кўрсата бошла- 
ганининг қатор сабаблари бор. X IX асрда рус 
танқидчилиги беқиёс даражада ривожланди. 
В. Г. Белинский, Н . А . Добролюбов, Н . Г. Чер- 
нишевский, А . И. Герцен асарлари маданин- 
адабий ҳаётда катта роль ўйнади. В. Г. Белин- 
скийнинг ўтли мақолалари, обзору бадиияла- 
ри китобхонларга, ёзувчиларга қаттиқ таъсир 
зтди. Н. А . Добролюбовнинг чуқур мулоҳаза- 
лари, адабиёт, адабий қаҳрамон, эртанги кун 
ҳақидаги мақолалари ёзувчиларни, китобхоп- 
ларни ўйлашга ундади. Н. Г. Чернишевский- 
нинг 
адабий-танқидий қарашлари, 
бадиий 
асарлари рус адабиёти тараққиётида алоҳида 
босқич бўлди. Рус танқидчиларининг ижоди 
кўпчилик адабиётшунос-танқидчилар учун ўр- 
нак бўлди. Адабиётни севиш, жараёнга актив