A ashirov, sh. Atadjanov

ingliz
strukturalizmi yoki strukturaviy funksionalizm
degan yangi 
yo‘nalishni olib kirgan. Bu yo'nalishning o ‘ziga xosligi shundaki, 
mazkur nazariya jam iyat hayoti, odam lar ongi, munosabatlari 
ham da madaniyatining funksional va strukturaviy tahliliga oid 
qarashlarini umumlashtiradi. Radkliff Braun o ‘zining asosiy 
g'oyalarini 1950-yil chop etilgan “
Etnologiya va ijtimoiy antropo-
logiya metodi
”va 1952-yilda e io n qilingan “Madaniyatning tarixiy 
va funksional talqini” ham da “Primitiv jam oaning tuzilishi va 
funksiyasi” nomli kitoblarida ifoda etgan.
Radkliff Braun qarashlariga ko‘ra, insonni o £rganuvchi asosiy 
fan antropologiya b o iib , u o ‘z navbatida uch asosiy yo‘nalishga
— odam biologiyasi, qadimiy arxeologiya va etnografiyaga bo‘linadi. 
Etnografiya ham o ‘z navbatida etnologiya va sotsial antropologiya- 
ga b o iin ad i va ularning har biri o ‘ziga xos maxsus tadqiqot 
uslublariga egadir.
62

---

U etnologiya atam asini alohida xalqlarni aniq tarixiylik prin­
si plari asosida o ‘rganuvchi, ularning ichki taraqqiyoti, o ‘zaro 
madaniy aloqalarini tahlil etuvchi fanga nisbatan q o ‘llashni tav- 
siya etgan.
Muallifning fikricha, etnologiyaning asosiy m etodi yozm a 
m anbalar asosida insoniyat m adaniyatini tarixiy rekonstruksiya 
qilishdir.
Ijtimoiy antropologiya uning fikricha, insoniyat madaniyatini 
o ‘rganishda um um an boshqacha yo‘nalishni aks ettiradi. Uning 
vazifasi aniq bir xalqlar madaniyatini rekonstruksiya qilish emas, 
balki xalqlarning ijtimoiy va m adaniy taraqqiyotidagi um um iy 
qonuniyatlarni izlab topishdir. U shbu fan tabiiy fanlarning 
induksiya va analogiya metodlaridan foydalanadi.
Induktiv m etodning mohiyati m ateriallarni ajratib tanlab 
olish va um um lashtirish b o ‘lib, bu uslub m adaniy ko‘rinishlarni 
o ‘rganishga taalluqlidir.