A ashirov, sh. Atadjanov

hozirda dunyoning qariyb 60 foizdan ko‘proq aholisi 10 ta eng
yirik tillar oilasida so‘zlashadilar.
Diniy omil:
Etnik madaniyat shakllanishida din ham m a’lum
bir am aliy ahamiyat kasb etadi. Masalan, bugungi Belgiya
davlatining asosiy aholisi ikki xalqdan, ya’ni german tillaridan
birida gaplashuvchi flamandlar va fransuz tilida so‘zlashuvchi
vallonlardan tashkil topgan. Shu bois bu holat ba’zan ayrim
muammolarni keltirib chiqarishi ham tabiiydir. Lekin mazkur
ikki xalq ikki avtonomiyada yashasalar-da, ular Belgiyaning
yaxlitligiga jiddiy xavf tug‘dirmaydi. Chunki Belgiyada yashovchi
ushbu ikki xalq va ular istiqomat qiluvchi ikki avtonomiya o ‘rtasida
azaldan juda ham mustahkam aloqa o ‘rnatilgan, ushbu aloqalar
umumiy diniy e ’tiqod, ya’ni katolitsizm asosiga qurilgan. Tarixdan
m a’lumki 1815-yilgi Vena kongressi qaroriga ko‘ra Belgiya
Gollandiya qirolligi tasarrufiga o ‘tgan. Lckin oradan 15-yil o ‘tib
belgiyaliklar — flam andlar va vallonlar d in iy e ’tiqodlari
umumiyligi asosida o ‘zaro birlashib Gollandiyaga qarshi qo‘zg‘olon
k o ‘targanlar va m ustaqil b o ‘lganlar. Bu o ‘rinda sh un isi
ajablanarliki, flamandlarning ona tili vallonlar tilidan k o‘ra
gollandlarga yaqin hisoblanadi, lekin ularni vallonlar bilan yagona
din birlashtirgani bois ular gollandlarga qarshi vallonlar bilan

---

birga kurashganlar. Lekin, bu ornilni etnosni doim iy ravishda
barqaror holatda ushlab turadi deb hisoblash mumkin emas. Bu
o ‘rinda yana bir boshqa qiziqarli misolni keltirib o ‘tsak. Yevropada
yashovchi xorvatlar va serblar garchi bir tilda gaplashishsa-da,
lekin amalda boshqa-boshqa xalqlar hisoblanadilar. Chunki, ularni