A. A. Xashimov, M. M. Mirxaydarov elektr yuritma

8.5. - rasm. O‘zgarmas qo‘zg‘atish oqimli o‘zgarmas tok motori 
strukturaviy sxemasi. EMO‘ – elektrmexanik o‘zgartirgich 

---

231 
Motorning mexanik qismi T
M
vaqt doimiysi bo‗lgan integratsiyalanuvchi 
bo‗g‗in bilan xarakterlanadi. Bu kattalik motor valiga keltirilgan yakor inersiya 
momenti hamda mashina barcha xarakatlanuvchi qismlari inersiya momentlari 
yig‗indisiga teng. Energiyaning elektrmexanik o‗zgartirilishi C uzatish 
koeffitsientiga ega bo‗lgan proporsional bo‗g‗in bilan belgilanadi. Bu esa motor 
momenti yakor tokiga proporsionalligini bildiradi. Motor yakori elektrik zanjiri T
ya
vaqt doimiysiga ega bo‗lgan inersiya bo‗g‗in sifatida ko‗riladi.
Bu bo‗g‗in (U
ya
- E
ya
) kuchlanishlar farqi o‗zgarganda yakor toki qanday 
o‗zgarishini belgilaydi. Yakor E.YU.K. E
ya
= kФω manfiy teskari bog‗lash (aloqa) 
tarzida ko‗riladi. Bunday bog‗lanish ichki bog‗lanish bo‗ladi, chunki u rostlash 
tizimi orqali emas, ko‗rilayotgan ob‘yektdagi fizikaviy jarayonlar mahsulidir. 
Kuchlanishni o‗zgartirish bilan tezlikni rostlashdagi motorning boshqarish 
ta‘siri bo‗yicha uzatish funksiyasi quyidagicha bo‗ladi: 
W(p) 
=
 .
(8.20) 
U
ya
O‗tkinchi jarayoni xarakteri (8.18) ifoda ildizlari ko‗rinishida aniqlanadi: 
(8.21) 
Bu tenglama ildizlari quyidagicha bo‗ladi: 
r
1,2
 = 
 . 
Agar
T
M
> 4T
ya
bo‗lsa, unda ildiz moddiy bo‗ladi va manfiy ishorali bo‗ladi. 
Bu holda (8.18) tenglama ildizlari quyidagicha bo‗ladi: 
(8.22) 

---

232 
8.6 - rasm. Chiziqli (a) mexanik xarakteristikali elektr yuritmaning yurgazish