A. A. Xashimov, M. M. Mirxaydarov elektr yuritma

paytidagi (b) o‘tish xarakteristikalari 
Bunday holatdagi o‗tish jarayoni inersiya bo‗g‗iniga mos keladigan, tezligi 
ikkinchi darajali qonun bo‗yicha o‗zgaradigan monoton xarakterga ega bo‗ladi 
(8.6. - rasm). 
Agar 
T
M
< 4T
ya
bo‗lsa ildizlar kompleks tutashgan va manfiy moddiy qism 
bo‗ladi. 
r
1,2
 = α ± jΩ 
bu yerda
α = 
; Ω = 
 
(8.18) – differensial tenglamaning yechimi quyidagicha bo‗ladi: 
. (8.24) 
C
1
 
va 
C
2
integrallar doimiylari o‗tish jarayoni boshlang‗ich yoki oxirigi 
shartlari bo‗yicha aniqlanadi. 
Bu holatdagi o‗tish jarayoni Ω chastotali va so‗nuvchi amplitudali davriy 
tebranishlar bilan xarakterlanadi. O‗tish jarayoni vaqti taxminan quyidagicha 
aniqlanishi mumkin 
t
ō.j
= (6-10) T
ya
. Jarayonning tebranishligi sababi shundaki, 
unda kinetik energiyaning elektrmagnit energiyasiga aylanishi va elektrmagnit 
energiyasining kinetik energiyaga qayta aylanishi davriy ravishda amalga oshib 
turadi. 
I
ya
 = 
,
(8.25) 

---

233 
ya‘ni, tok ikki tashkil etuvchi: statik tok 
I
s
= M
q
/C
hamda tezlik hosilasiga 
proporsional bo‗lgan dinamik toklarning yig‗indisiga teng. 
Boshqaruv ta‘siri paytidagi tok uchun o‗tish funksiyasini 8.5 - rasmdagi 
strukturaviy sxemasidan kelib chiqqan holda aniqlaymiz: 
W(p) 
=
+
 I
s
(r)
(8.26) 
U
ya
I
ya 
Bu yerda I
s
– statik momentga mos keluvchi tok.
8.7 - rasmda motor valida statik moment bo‗lgandagi motorni
= U
ya
/C - Δ
q 
tezlikgacha yurgazish uchun tezlik va tokning o‗tish 
xarakteristikalari ko‗rsatilgan. Ko‗rilayotgan holatda 
T
M
> 4T
ya
deb faraz qilaylik t
0
vaqt mobaynida yakor toki (8.7 a - rasmga qarang) 
I
s
 = M
q
/C
qiymatgacha o‗sadi.
O‗sish eksponensial qonun bo‗yicha yuz beradi: 
i
c
 = 
 
Tok qiymati statik tok qiymatiga yetganda motor valining harakati 
boshlanadi. Dinamik tok o‗sadi, uning natijasida motorning tezlanishi ortadi. 
Undan keyin oshib borayotgan yakorning qarshi E.YU.K. ta‘sirida tokning 
pasayishi boshlanadi va motor tezligi o‗rnatilgan qiymatga yaqinlashib boradi.