A. A. Omonov, Т. М. Qoraliyev kredit va banklar

3.2.1. Naqd pullam i qabul qilish tartibi
Yuridik shaxslardan naqd pullami bank kassasiga qabul qilish 
inkassatsiya xizmat yoki istisno tarzida ulaming o'zlari tomonidan 
bankka olib kelib topshirish orqali amalga oshiriladi.
Tijorat banklari quyidagi hollarda yuridik va jismoniy shaxslardan 
naqd pullami qabul qilishi mumkin:
1. Savdo va xizmat ko‘rsatish sohasidan tushgan tushumlar.
2. Soliqlar, yig‘imlar, boj va boshqa majburiy to‘lovlardan tushgan 
tushumlar.
3. Omonatlarga topshirilgan tushumlar.
4. Pochta o'tkazmalari uchun tushgan tushumlar.
5. Bank kartalariga tushgan tushumlar.
6. Boshqa maqsadlardan tushgan tushumlar.
Tijorat banklari kassasiga qabul qilingan naqd pullar bankning 
aylanma kassasiga kirim qilinadi Naqd pullami inkassatsiya qilish 
mijoz, bank va inkassatsiya xizmati o‘rtasida tuzilgan shartnoma asosida 
amalga oshiriladi.
Mijozlar istisno tarzida savdo va boshqa naqd pul tushumlarini 
bankka topshirganda e’lonnoma rasmiylashtiriladi. E’lonnoma uchta 
qismdan iborat boiib, e’lonnoma, kvitantsiya va orderdan iborat boiadi.
Quyidagi chizmada mijozlar tomonidan naqd pullami banklarga 
topshirish tartibi keltirilgan.
Mijoz naqd pulni e’lonnoma bilan birgalikda kirim kassaga 
topshiradi (1), bankning mas’ul kassiri pullami qabul qiladi va tegishli 
hujjatlami rasmiylashtirib (2), kvitantsiyani pul topshiruvchiga qaytaradi 
(3), e’lonnomadagi ordemi esa buxgalteriya bolim iga taqdim etadi (4), 
buxgalteriya bolim i tegishli buxgalteriya yozuvini bergandan so‘ng (5) 
mijozni naqd pul topshirganligi haqida qayd etilgan hisobvaragldan 
ko‘chirmani beradi (6).
Yuridik va jismoniy shaxslaming ehtiyojlari uchun zarur boigan 
naqd pullar tijorat banklari tomonidan beriladi. Tijorat banklari asosan 
quyidagi hollarda yuridik va jismoniy shaxslarga naqd pullami berishi 
mumkin:
54

---

7. Ish haqi va unga tenglashtirilgan maqsadlarga.
8. Pensiya, nafaqa va sug‘urta to‘lovlariga.
9. Omonatlami qaytarishga.
10. Pochta aloqasi korxonalariga madad pullar.
11. Bank kartalariga.
12. Boshqa maqsadlarga.