A. A. Omonov, Т. М. Qoraliyev kredit va banklar

15.3. Valuta kursi va uning turlari
Iqtisodiy adabiyotlarda valuta kursi va uni aniqlash xususida juda 
ko‘p fikrlar va yondashuvlar mavjud. Ular ko‘p holatda bir - biriga mos 
kelmaydi. Buning asosiy sababi valuta kursi haqida bildirilgan fikrlar
77
Бунга асосан Марказий банк томонидан кдгьий айирбошлаш курс лари белгиланади ва экспортяи амалга 
оширувчи хужалик юршувчи субъектлари, валюта тушумлари буйнча бвлгиланган курсда айрибошлаш мажбуриятини
олади.
78 СДР стандарта мукаммал эмас. Чунки, СДР ни амал 
у ш т и т п
доираси Хал*зро валюта жамгармасининг 
операциялари даирасида чегараланган. Жахан валюта тнзимида доллар стандарта амалий жихатдан сакланиб жрлди. 
СДР нинг валюталар саватчаснда долларнинг улуши 2001 - 2005 йилларда 39 - 45 % дан оргиб кетдн.
273

---

turli georgrafik va ijtimoiy - iqtisodiy muhitda yaratilganligi b o isa 
kerak.
Valuta kursi bo‘yicha iqtisodchi olimlar tomonidan bildirilgan fikr 
vayondashuvlaming umumiy mazmuni « 
Valuta kursi ~ bu bir mamlakat
milliy valutasi «bahosini» boshqa mamlakat pul birligida ifodalani-
shini»
anglatadi.
Valuta kursi valuta tizimining muhim elementlaridan biri 
hisoblanadi, 
chunki 
xalqaro 
iqtisodiy 
munosabatlar 
turli 
mamlakatlaming milliy valutalarini bir-biriga olchashni taqozo etadi. 
Bu esa valuta kursi orqali aniqlanadi. Turli mamlakatlar valutalari bir -
biriga taqqoslab bahosini aniqlash ishlab chiqarish va ayriboshlash 
jarayoniga asoslanib ulami obyektiv qiymat munosabatlari orqali amalga 
oshiriladi.
Valuta kursi fundamental va boshqa obyektiv-subyektiv omillar 
ta’sirida doimiy ravishda tebranib turadi, bozorda tovarlar va xizmatlar 
hajmining o‘zgarishi hamda pul tizimining ta’sirida valutalar kursi 
aniqlanadi va uni aniqlash tartibi ham o‘zganb turadi.
Xalqaro amaliyotda valuta kursining