A. A. Omonov, Т. М. Qoraliyev kredit va banklar

9.3. Kreditning shakllari va turlari
Iqtisodiy adabiyotlarda, iqtisodchi olimlar va mutaxassislar 
tomonidan kreditning turlari va shakllari xususida turlicha fikr yuritiladi 
va talqin etiladi. Masalan, 0 ‘zbekistonlik olima, professor SH. 
Abdullayeva kreditning shakllari xususida aniq fikrlami bay on etmagan 
bolsada, uning turlarini «qisqa muddatli kreditlash» va «uzoq muddatli 
kreditlash»dan iborat ekanligini ta’kidlaydilar45, xuddi shuningdek, 
rossiyalik iqtisodchi olimlar ham kredit shakllari bo‘yicha turlicha 
fikrlami ilgari suradilar. Shu bois, ushbu paragrafda kreditning turlariga 
atroflicha to‘xtalishga qaror qildik.
Kreditning turlari asosan uning mohiyatini aniqroq tushunish 
imkoniyatini beradi. Shu bilan birga, ta’kidlash joizki, kreditning 
nafaqat turlari va shakllari o ‘rtasida, balki tasniflanishi ham ulardan 
ajralgan holda o‘rganilishi maqsadga muvofiq hisoblanadi.
Kredit an’anaviy ravishda qator belgilarga qarab tasniflanishi 
mumkin. Xususan, kredit qarzdor va kreditor toifasi bo‘yicha (1), 
kreditni taqdim etish muddatiga qarab (2) va kreditni berish shakllariga 
(3) qarab tasniflanadi.
Agar kreditning bu tartibda tasniflanishiga e’tibor qaratadigan 
bolsak, asosan bunday tasniflanish kredit subyektlari o‘rtasida vujudga 
keladigan iqtisodiy munosabatlar jarayonida yuz beradi. Shuningdek,
45 Абдуллаева III 3. Пул, кредит в а банклар. -Т.: «Иктисод - Молия», 2007,181-6.
163

---

uning e’tiborli jihati material qiymatni o‘zida aks ettirganligi bo‘lib, 
amaliyotda taqdim etish bilan bogiiq holatlami o‘zida namoyon etishi 
hisoblanadi.
Yuqorida 
qayd 
etilganlarga 
va 
iqtisodiy 
adabiyotlardagi 
manbalarga tayanib, kreditning a) tovar, b) pul va v) aralash shakllari 
mavjudligini ta’kidlash mumkin.
Kreditmng