А. А. Ашрабов, 10. В. Зайцев

М опМ пр=
^/2/16 м о м е н т л а р д а н , м а р ка - 
знй панель эса таян ч к о н т у р и д а кисма н ма х ; к а м ла н г ан л ик н и хи- 
с о бг а о лга н ^ о л д а ч е г а ра м у в о з а н а т методи буйича д и с о^ ла на д и.
Ка пи т е л ла р га х;исоблаб а н и к л ан а д и г а н а р м а т у р а унин г у сти буй- 
лаб у рн а т и ла д и , д е во р л а р и эса к о н с т р у к ц и я с и г а м ув о ф и к арма -
т у р а л а н а д и .
Ка пителлар т а я н ч р е а к ц ия л а р и в а колонна ости 
плиталарининг мо ме н т ла ри д а н т у ш а д и г а н н а г р у з к а г а ^исоблана-
ди. Капител деворн ни ^ а м ко нс оль т а р з и д а м о н т а ж н а г р у з к а г а
д ис обла ш к е р а к .
Т у с и н с и з м о н о л и г о р а ё п м а л а р . Б у хил о р а ё п м а л а р к а п и т е л ь
о рк а л и к о л о нн а л а рг а (баъзан т а ш к и к о н т у р б уй л аб д е в о р л а р г а )
тиралиб т у р а д и г а н т у т а ш плит а д а н иборат б у л а д и . Ка пит е лла р 
б у л г а н н д а плнталар колонна билан ет а р ли ч а бикр 
бирик ади,
плиталар к а п ит е л ь периметри б у й л а б э з и л и шг а м у с т а х к а м л и г и
т а ъ м и н л ан а д и , плиталарнинг дис о бл аб а н и кл а на д и г ан оралиги 
к и с к а р а д и ва мо ме нт ла р плиталар эни б уй л аб б и р м у н ч а т ек ис 
т а цс имл ана ди. Капителларн инг т а ш к и к у ри ни ш и синик булиши 
т а в с и я э тилади ( 9 . 1 1 - раем).
Колонналарнинг т у р и т у т ри т у р т б у р ч а к ёк и к в а д р а т шаклнда. 
килина ди. Ш ун и х;ам ^ ис о бг а олиш к е р а к к и , у л ч а м л а р и 6 X 6 м
185

---

~т т
4 --------
к
------- 1
9 .1 2 - раем. Тусинсиз монолит ораёп* 
манинг плюасини чегара мувозанап 
методи билам синишга ^исоблашгг 
дойр чизма:
а
— полоса н агр узк а таъ си р и д а, 
б
— яхли
1 
н агр у зк а та ъ си р и д а: 
1 —
ёрицларнинг п лит; 
уст и д а н ечилиш и, 
2
— ёрицларнинг плита ос- 
тидан очилиши, 
3
— 
ё р и ц л а р н и н г
плита ка- 
линлигининг х.аммасиии кесиб утиш и
л и т у р х а м м а с и д а н к у р а рационал э к а н ли г и м а ъ л у м . Плитанинг 
Калинлиги к а т т а о р а л ик к а нисбатан 1/32—1/35 олинади. Т у с и н ­
сиз монолит о ра ё п м ал ар к у й и д а г и ч а д и с о б л ан а д и : а) пли т а н и н г 
у л ча м и я х
и (и
10 см) ли юзачада бир е р г а т у п л а н г а н н а г р у з ­
к а 1 — 1,5 кН (1 0 0 — 150 к т К ) т а ъ с и р ид а босилиб синиши (эзили- 
ши) га ( 9 . 1 1 - рас.м, о г а к а ра нг ) ва плитанинг к а п и т ел ь периметри 
б}'йлаб босилиб синиши ( эзилиши) г а х ис об л а ш; б) ч е г а р а му-
в оза нат методи билан, полоса н а г р у з к а ( о р а л щ о р к а л и ) ва т у т а ш
(ёпманинг ха'.:ми юзасига т у ш а д и г а н ) н а г р у з к а л а р т а ъ с ир и г а
т у г р и к е л а д и г а н синиш ( д а р з к е т и ш ) нинг ик ки с х е м а с и н и фа- 
раз килган д о л д а хи с о бл аш ( 9 . 1 2 - р а с м г а к а р а н г ) . Синиш ( д а рэ
•кетиш; нинг юкорида к у рс а т и л г а н е х е м а л а р и г а биноан ё п м а н и
а р м а т у р а л а ш с х е м а с и к а б у л килина ди.
Б у й л а м а а р м а т у р а с и б у л г а н энсиз т у р л а р ик ки й у н а ли ш бу й-
лаб икки к а т ла м ё т к и з и л а ди ( 9 . 1 3 - раем,
а, б).
Ко ло нн а л ар ни н г 
к а пи т е л ла р и к о н с т р у к ц и я с и г а м у в о фи к асосан 9 . 1 4 - р а с м д а к у р ­
с а ти лг ан с х е м а б у й и ч а а р м а т ур а ла н а д и .
186

---