A. A. Abduazizov tilshunoslik nazariyasiga

akustik  rezonatorlar
  deb  yuritiladi,  chunki  ular  o'z  shakli  va 
o'lchovi  bilan  nutq tovushini  hosil  qiluvchi  akustik  kanallar va­
zifasini  o'taydi.
Tebranish  sodda  va  murakkab  bo'lishi  mumkin.  Akustikada 
murakkab  tovush  tebranishining  chastotasi  bilan  boshqa  akustik 
vositalami  kelishtirib  turuvchi  mexanizm 
filtr
  deb  ataladi.

---

Odamning  og‘iz  va  burun  bo‘shliqlari  unlilami  hosil  qiluvchi 
akustik  filtmi  tashkil  etadi.
Tovushning  tembrini  ifodalovchi  va  uni  boshqa  tovushlar­
ning tembridan farqini ko'rsatuvchi chastotalar formantlar deyi­
ladi.  Formantlar  nutq  tovushlarining  akustik  xususiyatlarini  bi­
lish  manbai  hisoblanadi.  Tovush  formantlari  maxsus  eksperi- 
mental  apparat-spektograf  yordamida  aniqlanadi.  Har  xil 
unlilaming  formantlari  (odatda,  ular  uchta  formantga  ega 
bo‘lib,  F I,  F2,  F3  deb ko'rsatiladi) vertikal shkala bo'yicha turli 
holatda  bo‘ladilar.
Tovushlarning  akustik  belgilari  ularning  artikulyatsion 
xususiyatlari  bilan  uzviy  bog'liqdir.  Nutq  organlarining  turlicha 
harakati nutq tovushlarining  akustik belgilarini,  ularning  sifat va 
miqdor belgilarini  o'zgartirib  yuboradi.