9-Тема. МийНет жәМәәТЛерин жобаластырыў ҳәм БасҚАРыў

18.3. Маркетингда сатыўды хошаметлеў
Сатыўды хошаметлеў. Маркетингте коммуникациялық сиясаттың әҳмийетли элементлеринен бири сатыўды хошаметлеў саналады. Сатыўды хошаметлеў дегенде өнимниң сатылыўына ундовчи қысқа мүддетли кешелер түсиниледи. Егер рекламаның чақириғи: “Биздиң өнимизди сатып алың” болса, сатыўды хошаметлеўдиң чақириғи болса: “Оны ҳәзир сатып алың” дегеннен ибарат³⁰.
Таллаўлар соны көрсетеди, егер маркетинг қәрежетлеринде реклама қәрежетлери биринши орында турса, екинши орында сатыўды хошметлеў менен байланыслы қәрежетлер турады. Кейинги жылларда болса сатыўды хошметлеў менен байланыслы қәрежетлердиң артып барыўы гүзетилмекте.
Сатыўды хошаметлеўди тереңирек үйренилсе, ол өзиниң ишине қарыйдарларды, сатыўшыларды ҳәм брокерлерди хошаметлеўлерди өзиниң ишине алады.
Қарыйдарларды хошаметлеў тийкарынан қарыйдарлардың көп муғдардағы товар сатып алыўларына қаратылады. Излениўлер соны көрестеди, усақлап сатыў саўда кәрxаналарында тутыныўшыларға сатылып атырған товарлардың 50-75 проценти жобаластырылмаған түрде сатып алынар екен. Сол себепли, хошаметлеўдиң белгили бир усылынан пайдаланып, сатып алынып атырған өним көлемине тәсир етиўи мүмкин.
Қарыйдарларды хошаметлеў усыллары жүдә түрли - түрде ҳәм олардың көлеми кеңейип бармақта. Көпшилик жағдайларда қарыйдарларды хошаметлеўдиң төмендеги усыллары қолланылады: купонлардан пайдаланыў; төменлетилген баҳа менен сатыў; товар баҳасының белгили бир бөлегин қайтарып бериў; сыйлықлар бериў; лотерея, конкурс ҳәм ойынлар өткериў; товардың үлгилерин бийпул бериў; товардың үлгилерин бийпул сынап көриў ҳ.т.б.
Сатыўшыларды хошаметлеў дегенде көтере ҳәм усақлап сатыў саўдасы менен шуғылланыўшыларға товарлардың баҳасын төменлетип сатыў (шегирме бериў); белгили бир муғдардағы товарларды бийпул бериў (егер олар сатып алынып атырған товар белгили бир нормадан артса), сыйлықлар бериў ҳ.т.б. түсиниледи.
Демек, коммуникациялық сиясатты алып барыў базарда ҳәр бир кәрxананың конкурентке шыдам берип, нәтийжели хызмет көрсетиўдиң әҳмийетли факторы саналады екен.