9-sinf jahon tarixi fanidan

Shahar mudofaasi. O’rta asdarda Yevropada Strasburg, Augsburg, Gamburg, Brandenburg, Sen-Jermen. Oksford, Kembridj, Frankfurt, Bryugge kabi ko’plab shaharlar vujudga keldi. Shaharliklar va qaroqchilarning hujumlaridan himoyalanish uchun o’zlari yashayotgan hududlar atrofida zovurlar qazib, ko’tarma qilib o’rab olar, ugtiga qator qoziqlar qoqardilar, keyinchalik bu istehkomlar g’ish devorlar bilan almashtirilgan. Shaharga kelayotgan yo’lovchiga uzoqdanoq shaharning devorlari va minoralari yaqqol ko’rinardi. Shaharga osma ko’prikdan o’tib, soqchilar doim hushyorlik bilan qo’riqlab turadigan mustahkam darvozalardangina kirish mumkin edi.
Hunarmandlar sexi. Hunarmanular o’zlarini qishloq hunarmanulari raqobatidan hamda feodallar talonchiligidan himoya qilish uchun sexga birlashganlar. Ustalarning umumiy yig’ilishi sex nizomi (qonun-qoidalari)ni tasdiqlagan. Nizom hunarmanulardan buyumlarni qat’iy nusxada ishlab chiqarishni talab qilardi. Har bir ustaning ustaxonasida qancha dastgoh bo’lishi, nechta shogird va xalfa saqlashi mumkin ekanligi belgilab qo’yilgan. Nizom ustalarga buyurtmachi va xaridorlarni, shogird va xalfalarni bir-biridan o’ziga og’dirib olishni taqiqlardi. Sexlar bir xil hunarmandlarning boshqalar hisobiga boyib ketmasligiga intilardi. Sexlarga ustalar tomonidan saylab qo’yiladigan oqsoqollar boshchilik qilardi. Ular sex nizomiga rioya qilinishini kuzatib borar va uni buzgan hunarmandlarni qattiq jazolardi..


IV.O`tilgan mavzuni mustahkamlash:
1. Nima sababdan XI asrdan boshlab shaharlar jamiyat taraqqiyotining muhim omiliga aylangan?
2. XI asrdan yerlar nima hisobiga kengaygan?
3.Yevropa aholisining qanday gazlamadan tikiladigan kiyim-kechakka bo’lgan talabi tobora ortib borgan?
4. Qaysi omil savdo-sotiqning rivojlanishiga asos bo’lgan?
5. Natural xo’jalik nima?
6. Natural xo’jalikdan tovar xo’jaligining qanday farqi bor?
7. O’rta asrlarda Yevropada qaysi shaharlar vujudga keldi?
8. Ikki dalali almashlab ekish bilan uch dalali almashlab ekishning farqini ayting?
9. Shaharlar hayotida sexlar qanday o’rin tutgan?