9 Маъруза: Маълумотларга нисбатан рухсатларни мантиқий бошқариш. Формал моделлар

С-list

• Фойдаланишни бошқариш матрицаси сатрлар бўйича сақлинажа ва ҳар бир сатр мос субъект билан сақланади.
• Агар субъект томонидан бирор амални бажаришга ҳаракат қилинса, амални бажаришга рухсат борлигини билиш учун фойдаланишни бошқариш матрицасининг мазкур сатрига қаралади.
• Мазкур ёндашув имтиёзлар рўйхати каби ёки C-list деб аталади.
• Масалан, матрицадаги Алисанинг имтиёзлар рўйхати ёки C-list қуйидагига тенг:

ACL ёки С-list

• ACL ва C-list ўзаро эквивалент:
• улар бир хил ахборотни ўзида турлича сақлайди;
• улар орасида билинар билинмас фарқ мавжуд.

ACL ёки С-list

• Расмда ACL учун кўрсаткич ресурслардан фойдаланувчиларга қараб йўналган бўлса, C-list учун эса кўрсаткичлар фойдаланувчилардан ресурсларга қараб йўналган.
• Бу кўринган аҳамиятсиз фарқ муҳим аҳамиятга эга.
• Хусусан, имтиёзлар (C-list) билан фойдаланувчилар ва файллар орасидаги алоқадорлик тизим ичида қурилади.
• ACLга асосланган тизимда эса, фойдаланувчиларни файлга алоқадорлиги учун алоҳида усуллар талаб этилади.

Тартибсиз ёрдамчи

• Тартибсиз ёрдамчи бу – кўп жабҳаларда классик хавфсизлик муаммоси ҳисобланади.
• Мисол:
• иккита ресурсга эга тизим олинган:
• биринчи ресурс компилятор бўлса,
• иккинчиси махфий тўлов ахборотидан иборат бўлган BILL деб номланган файл
• ва бир фойдаланувчи, Алисадан иборат.
• Компилятор ихтиёрий файлни ишга тушира олади.
• Алиса компиляторни ишга тушира олади ва буни учун файл номини киритади.
• Бироқ, Алисага BILL номли файлни зарарлаши мумкинлиги сабабли, унга ёзиш рухсати мавжуд эмас.
• Яъни, фойдаланиш матрицаси қуйидагича:

	Компилятор	BILL
Алиса	x	-