9 Маъруза: Маълумотларга нисбатан рухсатларни мантиқий бошқариш. Формал моделлар

Download 3,32 Mb. bet 7/11 Sana 13.12.2022 Hajmi 3,32 Mb. #885031

Bu sahifa navigatsiya:

• Фойдаланишни бошқариш матрицаси
• Фойдаланишни бошқариш матрицаси муаммоси
• ACL ёки С-list

• Имтиёзлар UNIX операцион тизимидаги имтиёзлар шаклида, яъни, лар мос равишда бажариш, ўқиш ва ёзиш амалини англатади.

Фойдаланишни бошқариш матрицаси

• Жадвалда бухгалтерияга оид дастур ҳам субъект ҳам объект сифатида олинган.
• Бу фойдали танлов бўлиб, бухгалтерияга оид маълумотларни фақат бухгалтерияга оид дастур томонидан бошқариш имконини беради.
• Яъни, турли бухгалтерия текширувлари ва баланс ҳақидаги маълумотлар фақат бухгалтерияга оид дастурий таъминот томонидан бошқаришилиши шарт ва юқоридаги матрицада келтирилган шакл буни таъминлайди.
• Лекин бу ҳамма вақт ҳам бўлиши мумкин бўлган ҳужумларни олдини олмайди.
• Масалан, Сем бухгалтерига оид дастурни нотўғри версия билан алмаштириш ёки сохта версия билан алмаштириши мумкин.

Фойдаланишни бошқариш матрицаси муаммоси

• Фойдаланишни бошқариш матрицасида барча субъектлар ва барча объектлар мавжудлиги туфайли, у авторизация қарорлари асосланган барча маълумотлардан ташкил топган.
• Шунинг учун, катта ҳажмдаги фойдаланишни бошқариш матрицасини бошқариш амалий томондан мушкул.
• Буни ҳисоблаш тизим учун катта юкламани келтириб чиқаради.

ACL ёки С-list

• Ушбу муаммони ечими борми?
• Ҳа. Бошқариш матрицасини бошқарилувчи қисмларга бўлиш керак.
• Бошқариш матрицасини қисмларга ажратиш:
• Сатрлар бўйича (Capability list, C-list);
• Устунлар бўйича (ACL ёки access control list).

ACL

• Матрицани устунлар бўйича бўлинади ва ҳар бир устун мос объект билан сақланади.
• Агар объектдан фойдаланишга мурожаат бўлганда фойдаланишни бошқариш матрицасининг ушбу устуни олинади ва амални бажаришга рухсат берилгани текширилади.
• Ушбу устунларни ACL каби билиш мумкин.
• Масалан, матрицадаги суғурта маълумотига тегишли бўлган ACL қуйидагича: