9 Маъруза: Маълумотларга нисбатан рухсатларни мантиқий бошқариш. Формал моделлар

RBAC усули

ABAC усули

• ABAC усули - объектлар ва субъектларнинг атрибутлари, улар билан мумкин бўлган амаллар ва сўровларга мос келадиган муҳит учун қоидаларни таҳлил қилиш асосида фойдаланишларни бошқаради.
• Қоидада ҳар қандай турдаги аттрибутлардан (фойдаланувчи аттрибутлари, ресурс аттрибутлари, объект ва муҳит аттрибутлари ва ҳак.) фойдаланиш мумкин.
• Ресурсни ва ҳаракатни ким бажараётгани тўғрисидаги ҳолатлар “АГАР, У ҲОЛДА” дан ташкил топган қоидаларга асосланади.
• Масалан, АГАР талабгор бошқарувчи бўлса, У ҲОЛДА махфий маълумотни ўқиш/ ёзиш ҳуқуқи берилсин.

ABAC усули

• Аттрибутларга асосланган фойдаланишни бошқаришдаги асосий стандартлардан бири бу - XACML (eXtensible Access Control Markup Language).
• XACML асосий тушунчалари:
• қоида (rules),
• сиёсат (policy),
• қоида ва сиёсатни мужассамлаштирган алгоритмлар (rule-combing algorithms),
• аттрибутлар (attributes) (субъект, объект, ҳаракат ва муҳит шартлари),
• мажбуриятлар (obligations)
• ва маслаҳатлар (advices).

ABAC усули

• XACML:
• Қоида марказий элемент бўлиб, ўзида мақсад, таъсир, шарт, мажбурият ва маслаҳатларни ўз ичига олади.
• Мақсад – бу субъект объект устида нима ҳаракат қилишидир (ўқиш, ёзиш, ўчириш ва ҳак.).
• Таъсир мантиқий ифодаларга асосланган бўлади ва тизим фойдаланиш учун рухсат, тақиқ, мумкин эмас, аниқланмаган ҳолатларидан бири бўлган рухсатни бериши мумкин.
• Мумкин эмас буйруғи мантиқий шарт нотўғри бўлганда қайтарилса, ифодани ҳисоблаш вақтида юзага келган хатоликлар учун аниқланмаган таъсирини кўрсатади.

Мақсад	Беморни тиббий картасидан қон гуруҳини билиш
Ҳаракат	Рухсат