9-bob. Tabiiy tilni tushunish va mashinali koʻrish tizimlari

Test savollari
1. Nutqiy interfeysni qurish qanday masalalarni hal qilishdan iborat.

1. 
   Barcha javoblar toʻgʻri;
   
2. 
   Inson kompyuterga gapirganda u tushunishi, ya’ni inson nutqidan foydali axborotni ajrata bilish kerak;
   
3. 
   Aytilgan fikrni kompyuter qabul qilishdan iborat boʻladi;
   
4. 
   Kompyuter axborotni oʻzi qoʻllaydigan inson tushunadigan nutqiy tushunchaga almashtira olishi kerak.
   

2. Hozirda ishlab chiqariluvchi koʻpgina «Nutqiy interfeys»li dasturlar ................ kiritishga moʻljallangan.

1. 
   ovoz;
   
2. 
   matn;
   
3. 
   rasm;
   
4. 
   tasvir.
   

3. Fazodagi harakatlar bilan bogʻliq buyruqlar berish uchun inson doimo tushuntirish harakatlaridan, ya’ni ............. tizimidan foydalangan.

1. 
   qoʻl-koʻz;
   
2. 
   qoʻl;
   
3. 
   koʻz;
   
4. 
   ovoz.
   

4. Bugungi kunda nutqni anglashni tijoratda qoʻllanish loyihalaridan eng muvoffaqqiyatlisi ........... firmasining telefon tarmogʻidir.

1. 
   AT&;
   
2. 
   IBN;
   
3. 
   CONDALEK;
   
4. 
   GENSUM.
   

5. 1995-1996 yillardan boshlab, .................. nutqni anglashning xususiy universal tizimini ishlab chiqarishni boshladi va nutqiy interfeysni qoʻllashning mahalliy erasi boshlanganligini e’lon qildi.

1. 
   Bill Geyts;
   
2. 
   Fisher R.A.;
   
3. 
   Ganster H.;
   
4. 
   Bammer M.
   

6. Nutqiy interfeysning kelajagi zamonaviy ishlab chiqaruvchilarning nafaqat ........... kiritishning texnologik asosini yarata olishiga, texnologik topilmalarni yagona mantiqan tugallangan ............. tizimini garmonik biriktirishiga ham bogʻliq.

1. 
   nutqni; inson - kompyuter;
   
2. 
   harakatni; inson - kompyuter;
   
3. 
   nutqni; imo-ishora;
   
4. 
   harakatni; imo-ishora.
   

7. Formantli sintezatorlar ................ signallarni qoʻllashga moʻljallangan.

1. 
   hayajonlantiruvchi;
   
2. 
   harakatlantiruvchi;
   
3. 
   rasmli;
   
4. 
   tasvirli.
   

8. Kompilyativ sintez tizimlarida signalni qayta ishlashning ............. algoritmlari qoʻllaniladi.

1. 
   LP va PSOLA;
   
2. 
   LD va PSOLA;
   
3. 
   LD va PSOLA 1;
   
4. 
   LD1va PSOLA 1.
   

9. Nutqni avtomatik sintez qilishning mukammallashtirilgan tizimi qaysi javobda toʻgʻri keltirilgan

1. 
   Matn tilini aniqlash, matnni normallashtirish, lingvistik taхlil, prosodik xarakteristikalarni hosil qilish, fonemli transkriptor, boshqariluvchi axborotlarni hosil qilish, ovozli signal hosil qilish;
   
2. 
   Matn tilini aniqlash, prosodik xarakteristikalarni hosil qilish, fonemli transkriptor, boshqariluvchi axborotlarni hosil qilish, ovozli signal hosil qilish;
   
3. 
   Matnni normallashtirish, lingvistik taхlil, prosodik xarakteristikalarni hosil qilish, boshqariluvchi axborotlarni hosil qilish, ovozli signal hosil qilish;
   
4. 
   d) Lingvistik taхlil, prosodik xarakteristikalarni hosil qilish, fonemli transkriptor, boshqariluvchi axborotlarni hosil qilish, ovozli signal hosil qilish.
   

10. Lingvistik qayta ishlash modulida ....... aniqlaniladi, keyin .......... etilmaydigan simvollar filtrlanadi.

1. 
   til; talaffuz;
   
2. 
   talaffuz; til;
   
3. 
   simvollar; talaffuz;
   
4. 
   simvollar; intonatsiy.
   

11. Morfemli taхlil yordamida soʻzlarda ............. qaysi boʻlimiga tegishli ekanligini aniqlash mumkin.

1. 
   nutqning;
   
2. 
   talaffuzning;
   
3. 
   intonatsiyning;
   
4. 
   harakatning.
   

12. Prosodik xaraktiristikalarga talaffuz qilishning qanday xaraktiristikalari kiradi.

1. 
   Ritmikli;
   
2. 
   Tonli;
   
3. 
   Aksentli;
   
4. 
   Barcha javoblar toʻgri.
   

13. Matnga ovoz berish uchun kerak boʻlgan prosodik xarakteristikalarning shakllanishi qanday asosiy bloklar bilan amalga oshiriladi.

1. 
   Sintegmatik chegaralarni(toʻxtashlarni) joylashtirish bloki;
   
2. 
   Ritmik va aksent xarakteristikalarni yozish bloki (davomiyligi va energiya);
   
3. 
   Tonli xarakteristikalarni yigʻish bloki (asosiy ton chastotasi);
   
4. 
   Barcha javoblar toʻgri.
   

14. Tonli prsessor nechta talaffuz modellarning shakllanish qoidalarini oʻzida mujassamlashtiradi.

1. 
   11 ta;
   
2. 
   10 ta;
   
3. 
   9 ta;
   
4. 
   12 ta;
   

15. Nutqni anglash tizimi .............. va ............ qismlardan iborat.

1. 
   akustik; lingvistik;
   
2. 
   akustik; morfologik;
   
3. 
   akustik; semantik;
   
4. 
   akustik; leksik.
   

16. Lingvistik blok nechta qismlar (qatlamlar, darajalar) ga boʻlinadi.

1. 
   6 ta;
   
2. 
   8 ta;
   
3. 
   5 ta;
   
4. 
   9 ta;
   

17. Nutqlarni anglash tizimlarini sinflashtirish qaysi javobda toʻri keltirilgan.

1. 
   Moʻljal boʻyicha;
   
2. 
   Talabgorlarning sifati boʻyicha;
   
3. 
   Maxsus vazifalarni bajarish (funksionirovaniya) mexanizmi boʻyicha;
   
4. 
   Barcha javoblar toʻgʻri.
   

18. Idrok etiladigan obyekt sinflarining yaxlit tavsifining qanday koʻrinishlari mavjud.

1. 
   Shablonli va strukturali;
   
2. 
   Shablonli va belgili;
   
3. 
   Strukturali va mantiqli;
   
4. 
   Shablonli va nominalli;
   

19. Hozirgi kunda belgilarni anglashda qanday yondashuvlar ma’lum.

1. 
   shablonli, strukturali va belgili;
   
2. 
   Shablonli, belgili va etalonli;
   
3. 
   Strukturali, determinalli va mantiqli;
   
4. 
   Shablonli va nominalli;