Amaliyot -1 Mavzu: Ko’p tabaqali semantik model yaratish

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI
AXBOROT TEXNOLOGIYALARI VA KOMMUNIKATSIYALARINI RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI
MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI
QARSHI FILIALI


Kompyuter injiniringi
FAKULTETI

IV-BOSQICH DI-13-19 GURUH TALABASINING
Ma’lumotlarga ishlov berishning intellektual vositalari fanidan tayyorlagan
1-AMALIY ISHI

Bajardi: Islomov Sh

Qabul qildi: Abdullayev R.
Qarshi 2022

Amaliyot -1

Mavzu: Ko’p tabaqali semantik model yaratish

Ishning maqsadi: Intellektual tizimlarda bilimlarni taqdim etishda semantik modellarni qoʼllashni va koʼp tabaqali semantik toʼrlarni yaratishni oʼrganish.

Nazariy qism:

Bizni oʼrab turgan olam toʼgʼrisidagi bilimlar deklarativ va protsedurali bilimlarga boʼlinadi.

Deklerativ bilimlar bu biror bir sistemada oʼzaro bogʼlangan dalillardir. Haqiqatdan ham roʼy bergan biror bir hodisa, voqea dalilga misol boʼla oladi. Protsedurali bilimlar - dalillar ustida bajariladigan amallarni amalga oshiradi natijada hosil boʼladigan bilimlardir. Bilimlarning bunday boʼlinishi ifodalash (tasvirlashning) aniq modellari har xil maqsadda tasvirlashning deklarativ va protsedurali shakllarini ishlatadi. EHMning boshlangʼich uchta avlodiga protsedurali tasvirlash shakllarini koʼrsatadi. EHMlar uchun programmalar bu bilimlarning saqlovchilari boʼladi, deklerativ bilimlar har doim tobe bilimlardir. Intelektual sistemalar boʼyicha mutaxasislarni har ikki bilim turi bir xilda qiziqtiradi. Ekspert sistemalar sohasidagi tadqiqotlar shuni koʼrsatadiki, bilimlarni tasvirlash uchun koʼpincha semantik tarmoqlar, freymlar va mahsuliy modellari ishlatiladi. Ushbu mashgʼulotda Semantik modellar (yoki semantik tarmoqlar)ni qarab chiqamiz. Bu turdagi model asosida ilgari semantik toʼr deb nomlangan konstruktsiya yotadi. Toʼrli modellarni formal tarzda quyidagi koʼrinishda berish mumkin: