8-sinf Fizika Sana: Darsning mavzusi: Jismlarning elektrlanishi. Elektroskop va elektrometr. Darsning maqsadi

5.O’quvchilarni baholash, darsni yakunlash:
O’quvchilar darsdagi faolligiga qarab baholanadi
6.Uyga vazifa berish: Qoida va formulalarni yodlash

MMIBDO’: _______ N. Rahmatova

8-sinf Fizika
Sana:
Darsning mavzusi: Magnetizm haqida dastlabki ma'lumotlar
Darsning maqsadi :

• 
  Talimiy maqsad: O’quvchilarga magnetizm haqida dastlabki ma'lumotlar haqida ma’lumot berish.
  
• 
  Tarbiyaviy maqsad: O’quvchilarni tabiatga bo’lgan muhabbatini uyg’otish, Tabiatni asrab avaylashga o’rgatish.
  
• 
  Rivojlantiruvchi maqsad: O’quvchilarni mustaqil fikrlashga o’rgatish,nutq madaniyatini o’stirish.
  

Dars turi: Yangi bilim beruvchi
Dars uslubi: Aralash
Darsning borishi
1.Tashkiliy qism: O’quvchilarni darsga jalb qilish. Salomlashish. Davomad aniqlash. Dunyo yangiliklaridan xabardor qilish.
2. O’tilgan mavzuni takrorlash: Takrorlash
3.Yangi mavzuning bayoni:
Siz magnitlar bir-birini va temir buyumlarni tortishini bilasiz (131- rasm). Magnitlarni odamlar qadim zamonlarda ham bilishgan.
«Magnit» so'zi Kichik Osiyodagi qadimiy Magnesiya shahri nomidan kelib chiqqan. Bu yerda topilgan temirni tortuvchi toshni «magnesiya toshi» deb atashgan.
Buyuk yurtdosliimiz Abu Rayhon Beruniy (973-1047) o'z asarlarida magnitni «ohanrabo» - «temirni tortuvchi» deb atagan. Beruniy qum aralash oltin zarralari orasidan temir zarralarini ajratib olishda magnitdan foydalanilishi haqida yozib qoldirgan. U magnitning bir xil nomli qutblari o'zaro itarilishi, turli qutblari esa tortilislii, magnitga ishqalangan po'lat ham magnitlanib qolishini tajriba orqali asoslab bergan.
Hozirgi paytda elektrotexnika va radiotexnikada, asosan, sun'iy magnitlar qo'llaniladi.
Tabiiy magnit uzoq vaqt ta'sir ettirilganda magnitlangan po'lat bo'laklari sun'iy magnitlar deb ataladi.
Sun'iy magnitlarning xossalari tabiiy magnitlarning xossalari kabi bo'ladi. Tabiiy va sun'iy magnitlarning barchasi doimiy magnitlardir.
O'zining magnitlangan holatini uzoq vaqt yo'qotmaydigan jism doimiy magnit yoki oddiygina qilib magnit deb ataladi.
Zaryadlangan jismlar atrofida elektr maydon bo'lishini, bu jismlar shu maydon orqali o'zaro ta'sirlashishini bilasiz.

Magnitlar bir-biri bilan qanday ta'sirlashadi? Yupqa oynaning ustiga temir qirindilarini sochib, uni taqasimon magnit uchlari ustiga qo'yaylik. Oyna chekkasini qalam bilan sekin urib turaylik. Bunda qirindilarning magnit uchlari atrofida ma'lum chiziqlar bo'ylab joylashishi kuzatiladi (132- rasm).