8-sinf. “ Huquq” Mavzu: “Kirish” Darsning ta’limiy maqsadi

Xuquq tarmog'i :

Bir turdagi ijtimoiy munosabatlarni tartibga soluvchi yuridik normalar va xuquq institutlarni aloxida majmuyidir. Takidlash lozimki ba’zi o'quv adabiyotlarda xuquq tizimini yuqorida ko'rsatib o'tilgan tuzilmaviy elementlardan tashqari yana xuquq tarmoqchasi va sub institutlar xam farqlanadi. Mustaqil tarmoq tashkil etish uchun quyidagi shartlar bo'lish lozimdir;

- birinchidan, u yoki bu munosabatlarnio'ziga xosligini ma'lum darajasi;

- ikkinchidan, bu munosabatlarni xajmi, kattaligi va ko'pligidir;

- uchinchidan, vijudga kelgan munosabatlarni, boshqa xuquq tarmoq normalari yordamida tartibga solishning imkoni yo'qligidir;

- to'rtinchidan, bu munosabatlarning tartibga solishning aloxida uslublar qo'llah zarurligi ananaviy tarzda ilmiy - o'quv adabiyotlarida xuquq tarmoqlariga quyidagilar kiritiladi:

Konstitutsiyaviy, mamuriy, mexnat, fuqorolik, oila, jinoyat xuquqlari, fuqorolik - prosesual, jinoyat - prosesual, yer xuquqi, qishloq xo'jaligi xuquqi va boshqalar kiritiladi .

Xuquq tizimi murakkab, ko'p tizilmali va xarakatchan yaxlit tizilma bo'lib, o'z ichiga, S . S . Alekseyev takidlaganidek, quyidagi bir necha tuzilmalarni o'z ichiga oladi:

1. Aloxida no'rmativ qoyda tuzulmasini;

2. Xuquqiy institut tuzilmasini;

3. Xuquqiy tarmoq tuzulmasini;

4. Xuquqning yaxlit tuzilmasini ko'rsatadi.

Bularming xammasi bir butun yaxlitlikda ancha murakkab tarkibni tashkil etadi. Ayni paytda xuquq, tizimi darajalari o'zaro mantiqan va mazmunan bog'liq bo'lib, ular bir birining sababining oqibati tarzida taqozo etadi.