8-мавзу: рақобатли стратегиялар

8.2. Фирманинг бозордаги улушини белгилайдиган рақобат курашдаги
жиҳатлари. 
Фирманинг бозордаги улушини белгилайдиган рақобат курашда тўртта 
жиҳат ажратиб кўрсатади. 
Етакчи(лидер) 
- 40 фоиз 
Издошлари(эргашиб бораётган) 
- 20 фоизгача 
Етакчиликка даъвогар
- 30 фоиз 
Бозорда ўрнашиб қолиш
- 10 фоизгача 
Бозордаги мавқега боқлиқ равишда ва шу муносабат билан тақдим 
этилган норозиликда рақобат курашида маркетингнинг турли стратегиялари 
ажратиб берилади. 
«Етакчи» стратегияси. 
Етакчига этиб олишга, кўплар ҳужум қилишга интилишади, шунинг 
учун у гарчи бошқалардан кўра ўзини ишончли ҳис этсада, кўпгина баҳони 
биринчи бўлиб ўзгартиради, бозорга янги маҳсулотни олиб киради, талабни 

---

рағбатлантиради. Ўз мавқеини ҳимоя қилган ҳолда етакчи турли 
стратегияларга амал қилади: 
1) «Мавқе мудофааси»- ташқаридан бўладиган, асосий, эҳтимол тутилган 
ҳужумлар доирасига турли хил тўсиқлар(баҳо, лицензия ва бошқалар) 
яратиш, лекин бундай мудофа ҳаракатчан бўлиши лозим ва шаҳсий 
мақсадга айланиб кетмаслиги керак. 
2) «Ён томон мудофааси»- фаол мудофаа учун бўлганидек қарши ҳужум 
учун ҳам кўрсатилган мустаҳкамланган нуқталарни, яъни ҳал қилувчи 
доирани ажратиш. 
3) «Огоҳлантирувчи 
мудофаа» олдиндан пайқалган ҳаракатларга 
асосланган. Бундай ҳолда етакчи ҳужумнинг олдини олувчи махсус 
сигналлар(масалан, яқинда бўладиган баҳоларни пасайтириши 
тўғрисидаги ахборотни тарқатиш)дан фойдаланиши мумкин. Турган 
гап, агар бу ахборот- ёлғон бўлса, унда бундай сигналлар ишлашни тез 
тўхтатади. 
4) «Қарши ҳужум»- агар ҳужум юз берса, етакчи рақобатчининг заиф 
жойига яқинлашмай зарба бериши учун нафас олиши мумкин; 
масалан, рақобатчи янги товар ишлаб чиқаришда ҳисобда хатога йўл 
қўйишга ўз маҳсулотининг ишончлилигини қарши қўйиш фойдали. 
5) «Харакат томон»- ўз ҳаракат доирасини ишлаб чиқаришни 
диверсификациялаш 
ҳисобга 
кенгайтириш, 
харидорларнинг 
эҳтиёжини чуқурроқ аниқлаш. 
6) «Жипслашувчи мудофаа»- бозорнинг кучсизлашган худудларидан воз 
кечиш, айни пайтда энг истиқболли жойларини кучайтиради.