8-mavzu: qadimgi dunyodagi iqtisodiy g’oyalar. Feodal jamiyati va uning yemrilishi davridagi iqtisodiy ta’limotlar. O’rta osiyodagi temuriylar davrigacha bo’lgan va temuriylar davridagi iqtisodiy g’oyalar. Reja

Xalq og`zaki ijodidagi iqtisodiy qarashlar. 
O`zbek xalqi iqtisodiy taffakkurining 
rivojlanishida muhim manbalardan biri - xalq og`zaki ijodi namunalari hisoblanadi. Bu namunalar 
jumlasiga dostonlar, xalq maqollari va qo`shiqlar kiradi. Tarixiy merosimizning noyob 
yodgorliklaridan biri Alpomish dostonidir. Bu doston shakllanganiga ming yildan ortiqroq 
bo`lganligini dalillar tasdiqlamoqda. Shuning uchun ham Alpomish dostonining ming yilligi 
Respublikamizda 2000 yilda keng nishonlandi. Asarning badiiy ahamiyatidan tashqari iqtisodiy 
qarashlar ham muhim o`rin tutadi. Alpomish dostonidagi iqtisodiy munosabatlar tarkibini 
quyidagicha guruhlash mumkin: 
1.Islom ta'limoti asosidagi iqtisodiy munosabatlar. Bu munosabatlarni negizini zakot va 
juz'ya to`lovlari bilan bog`liq masalalar tashkil etadi. Ya'ni, Qo`ng`irot elida hukmronlik qilgan 
Alpomishning otasi Boybo`ri bilan uning akasi Boysaribiyning zakot to`lovi bo`yicha nizolardir.
2.Mehnat taqsimotining rivojlanganlik darajasi. Dostondan ko`rinadiki, o`sha davrga kelib 
chorvachilik tarmog`i Qo`ng`irot elining ixtisoslashuvining ko`rsatkichidir.
3.Tovar-pul va moliya tizimi munosabatlari. Dostonda keltirilishicha qo`ng`irotliliklarning 
tovar-pul munosabatlarida natura to`lovlari ustuvorligi namoyon bo`ladi. qalmiqlar davlatida esa 
daromad va harajatlarni tartibga solish muxrdor lavozimi orqali yuritiladi. Muhrdor daromad va 
harajatlar bo`yicha hisob kitoblar qilishda oqsoqollar tomonidan yig`ib topshiriladigan soliq va 
yig`imlarga tayanadi. Bu mamlakatda 500 ta oqsoqollik lavozimi joriy etilgan. Ularning maoshi 
to`plangan soliqlardan bir qismini tashkil etadi. Sipohiylar uchun esa 500 pul birligi miqdorida 
maosh tayinlangan. Muomala uchun ishlatiladigan pul birliklari qo`shni mamlakatlardagi zarb 
qilingan oltin va kumushlar ekanligi to`g`risida ma'lumotlar berilgan. Soliqlarning manbayi bir 
tomondar yer solig`i bo`lsa, ikkinchi tomondan esa savdo karvonlari va ichki bozordan olinadigan 
yig`imlar hisoblanadi. Umuman olganda, xalq og`zaki ijodidagi asarlar millat tarixidagi iqtisodiy 
munosabatlarni bayon etishda muhim manbalardan biri hisoblanadi. O`zbek xalqining maqollari 
ham iqtisodiy aqidalarning tarkibiy qismini tashkil etadi. Demak, milliy iqtisodiy taffakkurning 
umuminsoniy qadriyatlar bilan uyg`unligini ta'minlashda xalq og`zaki ijodi namunalaridan 
foydalanish muhim ahamiyatga ega.