8-мавзу. Жаҳон хўжалигида ривожланган мамлакатлар иқтисодиёти

 
Таянч иборалар: “катта еттилик”, ЯИМ даражаси, ташқи савдо ҳажми, 
ресурсларга эҳтиёж, ТМК, саноатлашиш даражаси, постиндустриализация, хизматлар 
соҳаси улушининг ортиб бориши. 
8-мавзуга қисқача хулоса: 
Жаҳон хўжалигида ривожланган мамлакатларнинг тутган ўрни жуда катта бўлиб, 
бундай гуруҳга кирувчи давлатлар асосан Европа қитъси ва Шимолий Америка 
материгида жойлашган. Ривожланган (айниқса “катта еттилик”G7 ёки РФнинг 
қўшилиши билан аталувчи “катта саккизлик” G8 ) давлатлар иқтисодиётини ўрганиш 
ва уларнинг иқтисодий ривожланиш тажрибасидан фойдаланиш муҳим аҳамият касб 
этади. Чунки бу мамлакатлар иқтисодиётида табиий ресурслардан тежамли 
фойдаланилади, ишлаб чиқаришда эса энергетика қуватини пасайишига йўл 
кўйилмайди.
Ривожланган мамлакатларнинг иқтисодий ривожланишида йирик ТМКлар ва 
халқаро иқтисодий ташкилотлар (ЕИ, НАФТА, АСЕАН ва бошқалар) муҳим роль 
ўйнамоқда. Ўзбекистоннинг ривожланган мамлакатлар билан( айниқса, ЕИ, РФ, АҚШ, 
Осиё-Тинч океани давлатлари) олиб бораётган савдо- алоқалари йилдан – йилга 
кенгайиб бормоқда.
 
Назорат учун саволлар: 
 
1. Саноати ривожланган давлатлар гуруҳига қайси мамлакатлар киритилади?
2. Саноати ривожланган давлатларнинг жаҳон иқтисодиётидаги ўрнини қайси 
кўрсаткичлар билан кўрсатиб бериш мумкин? 
3. Жаҳон иқтисодий ривожланишининг учта асосий марказини кўрсатиб беринг. 
4. “Катта еттилик” ка кирувчи давлатларни санаб беринг. 

---

5. Ривожланган давлатларнинг ташқи иқтисодий экспансиясини амалга оширишда 
ТМК қандай ўрин тутади? 
6. Саноати ривожланган давлатлар иштирокидаги қандай интеграцион гуруҳларни 
биласиз? 
7. Япония иқтисодий ривожланишига таъсир қилувчи асосий омилларни санаб 
ўтинг? 
8. Япония иқтисодиётининг жаҳон бозоридаги рақобатбардошлиги нималар 
ҳисобига эришилган?