8 ekonomika bilim tiykarlarí

Reklama — ǵalaba xabar qurallarında tutınıwshılarǵa tovar haqqında maǵlıwmat beriw menen olardıń tovarǵa bolǵan talapların arttırıwǵa qaratılǵan túsindiriw ilajı.
Tovardıń shtrix kodı ózine tán maǵluwmat dáregi bolıp, onnan tovardıń qaysı mámlekette tayarlanǵanın, qaysı kárxananıń islep shıǵarǵanın hám tovar haqqındaǵı maǵluwmatlardı anıqlap alıw múmkin. 13 tsifrdan ibarat 8710335230431 shtrix kodınıń birinshi eki tsifrı 87 tovardıń Niderlandiyada tayarlanǵanın keyingi 5 tsifr 10335 tovar islep shıǵarılǵan firmanıń bul mámlekette dizimge alınǵan nomerin ańlatadı. Keyingi 5 tsifr 23043 tovardıń qásietleri haqqında maǵluwmat beredi. Aqırǵı tsifr 1 bolsa, tovar kodınıń qadaǵalaw tsifrınan ibarat. Tovardıń kodı járdeminde onıń qálbeki yaki haqıyqıy ekenin tómendegi ápiwayı arifmetikalıq esaplaw járdeminde bilip alıw múmkin.


Tovardıń shtrix kodı — tovar haqqındaǵı magluwmatlardı tovar yarlik qaǵazında kórsetiwshi sızıqlar dástesi hám sanlar izbe-izliginen turatuǵın arnawlı belgi.

Mámleketler	Kodlar	Mámleketler	Kodlar
AQSH, Kanada	00 – 09	Turkiya	869
Fransiya	30 – 37	Rossiya	460
Germaniya	400 – 440	Ózbekstan	46 – 47
Yaponiya	49	Buyuk Britaniya	50

Sanlı texnologiyalardıń rawajlanıwı QR-kod sanlı aq kvadrat ishine jaylasqan qara kvadratlar sáwlesinen ibarat kodınıń payda bolıwına alıp keledi. Bunday sáwlesi sońǵı paytlarda:kassa sheklerinde, pattalarda, muzey hám metrolarda, restoranlarda, tovar jarlıqlarında hám basqa nárselerde ushratıw múmkin.
QR ingliz tilinde qısqartılǵan inglizshe jumla — Quick Response (tez juwap qaytarıw)ni ańlatadı.
QR-kod — bul tiyisli dástúriy támiynati bolǵan mobil telefondaǵı kamera arqalı tez tanıp alınatuǵın maǵlıwmattı usınıs etiwshi eki ólshemli shtrix-kod. QR-kod ápiwayi shtrix kodqa qaraǵanda qansha kóp maǵlıwmati jetkere aladı. Ol arnawlı dástúr arqalı skaner járdeminde kiritiledi hám onı ápiwayi
mobil telefon járdeminde hám oqıw múmkin.

1. 
   Tutınıwshı huqıqlarınan bazıların aytıp berıń. Islep shıǵarıwshı hám satıwshılardıń qanday huqıqları bar? Tutınıwshılardıń huqıqları qorǵalıp, oǵan úlken áhimiyet beriliwdiń barısı need dep oylaysız?
   
2. 
   Siz tutınıwshı sıpatında dúkannan qanday da bir nárseni satıp alǵanıńızda tovar haqqında qanday maǵluwmatlardı sorawǵa haqıńız bar?
   
3. 
   Dúkannan qanday da bir nárse satıp alǵanıńızda beriletuǵın shektiń siz ushın qanday áhmieti bar?
   
4. 
   Reklamanıń siz ushın paydası bar ma? Reklamadan kim kóbirek payda kóredi?
   
5. 
   Birden-bir tovar qadaǵında keltirilgen maǵlıwmatlardıń tolıqlıǵın dodalań.
   
6. 
   Tovar shtrix kodı ne ushın kerek?
   
7. 
   Tovardıń QR – kodi ápiwayi shtrix-kodtan nesi menen parıq qıladı.