8 ekonomika bilim tiykarlarí

Erkin ekonomikalıq iskerlik






Joqarıdaǵı sızılmadan paydalanıp, tómendegi sorawlarǵa juwap beriwge háreket etiń:

1. 
   bazar ekonomikasında jeke múlkshilik hám erkin ekonomikalıq is- kerliktiń áhmiyeti qanday? b) bazar ekonomikası sharayatında, bazar qatnasıwshılarınıń ekonomikalıq mápke, payda alıwǵa bolǵan umtılıwı, qálewi qanshelli áhmiyetli esaplanadı? d) básekiniń bazar ekonomikasi shárayatındaǵı ornı qanday? e) ne sebepten bazar ekonomikası mono- poliyanı qálemedi?
   

Bazar ekonomikası sharayatında «Ne islep shıǵarıw kerek?», «Qalay islep shıǵarıw kerek?», «Kim ushın islep shıǵarıw kerek?» — degen sorawlarǵa, tiykarınan bazar juwap beredi. Sol sebepten, bul sistemanı bazar ekonomikası dep ataydı.

Bazar ekonomikasınıń eń tiykarǵı ózgeshelikleriniń biri — bul jeke múlk- shilik hám oǵan tiykarlanǵan erkin ekonomikalıq iskerlik boladı. Bazar ekonomikası sharayatında hár túrli múlk formaları: jeke, jámiyetlik hám mámleket múlkler bar bolıp, olar teń huqıqlı rawajlanadı. Óndiris qurallarınıń kópshilik bólegi jeke adamlar qolında bolıp, olar óz ekonomikalıq iskerligin
óz betinshe, erkin túrde alıp baradı. Bul sistemada meyli ol islep shıǵarıwshı bolsın, meyli ol tutınıwshı bolsın, olar tárepinen ekonomikalıq sheshim tek bazar qatnasıqları hám nızamlarınan kelip shıǵıp tańlanadı. Nırqlar erkin bolıp, ol tovarǵa bolǵan talap hám usınıstıń óz ara qatnası arqalı qáliplesedi. Bazar ekonomikasınıń jáne bir áhmiyetli ózgesheliklerinen biri — bazar qatnasıwshılarınıń ekonomikalıq mápke, payda alıwǵa umtılıwı, talabında boladı. Hár bir puqaradaǵı kóbirek payda alıwǵa bolǵan umtılıw, onıń ekono- mikalıq hám isbilermenlik iskerligin xoshemetleydi, jańalıqqa jeteleydi. Al, bul bolsa, islep shıǵarıwshılar hám tutınıwshılar arasındaǵı básekini keltirip shıǵaradı. Báseki — bazar ekonomikasınıń eń áhmiyetli ózgesheliklerinen biri esaplanadı. Sonıń ushın da, bazar ekonomikası monopoliyanı biykar etedi.
Sebebi, monopoliya bar jerde erkin ekonomikalıq iskerlik hám báseki bola almaydı.