Faqat bir asosdan iborat bo‘lgan olmoshlar sodda, ikki asosdan tashkil topgan olmoshlar qo‘shma olmoshlar hisoblanadi.
Kim?, nima?, hamma, barcha singari tub olmoshlar, kimdir, qaysidir, allakim, allaqanday singari yasama olmoshlar sodda olmoshlardir.
Hech kim, hech qachon, har bir, har kim, mana shu, ana o‘sha kabi olmoshlar qo‘shma olmoshlardir. Sodda olmosh qismlari qo‘shib, qo‘shma olmosh qismlari esa ajratib yoziladi.
Bir-biriga mazmunan yaqin bo‘lgan olmoshlarning birikuvidan hosil bo‘lgan olmoshlar juft olmoshlar sanaladi: sen-men, u-bu, siz-biz.
Bir olmoshning aynan takrorlanishidan hosil bo‘lgan olmoshlar takroriy olmoshlar hisoblanadi: shu-shu, nima-nima, kim-kim …
Juft va takroriy olmoshlar qismlari chiziqcha bilan yoziladi. Olmoshlar boshqa so‘zlarning yasalishiga asos bo‘lishi mumkin:
O'zimni moziyning bag'riga urdim.
NAMUNAVIY TESTLAR
"Men kitob о'qishni juda yaxshi ko'raman, chunki
Va shu on shukrona aytib qaytdim men. Kimdir ко 'rmay ketgan baxtni ко 'rdim men, Kimdir aytmay ketgan so'zni aytdim men.
She'rda qanday olmoshlar ishtirok etgan?
Gumon, o'zlik, kishilik, ko'rsatish olmoshlari.
Gumon, o'zlik, ко'rsatish olmoshlari. C) Gumon, o'zlik, kishilik olmoshlari.
D) Gumon, o'zlik, kishilik so'roq olmoshlari.
undan barcha hayotiy muammolarning yechimini topsa bo'ladi" gapida "undan" olmoshi qaysi turkum o'rnida kelyapti?
A) ot о'rnida B) sifat о'rnida
C) butun gap о 'rnida D) ravish o’rnida
Butun umrim sening bo'yningda Saharda qon tupursam, mayli
Men – Majnunman, she'rim, sen – Layli Matnda necha o'rinda olmoshlar qo'llangan? A) 4 ta B) 3 ta C) 5 ta D) 2 ta
TESTLAR
Otlashgan sifatni toping?
A) Kattalarni hurmat qiling B) Katta ko’cha
C) Aqlli inson D) CHiroyli qiz
Karim juda quvondi, chunki u orzusiga erishgan edi. Olmosh qaysi so’z turkumi o’rnida kelgan? A)Ot B)Sifat C) Son D) Olmosh
O’zlik olmoshlari qaysi olmoshlardan keyin kelib ularni ma’nosini ta’kidlaydi?
A) Kishilik B) Ko’rsatish C)So’roq D)Gumon
Kishilik olmoshlari kelishik qo’shimchalarini olganda qanday tovush o’zgarishlari bo’ladi?
n tovushi tushadi va ortadi
k tovushi g ga o’zgaradi
i tovushi tushadi D) tovush ortmaydi
Belgilash olmoshi ishtirok etgan gapni toping?
A) Idish hali butun. B) Butun guruh bilan bordik.
Bugun hech kim kelmadi
Kimdir eshikni taqillatdi
To’pdan ajratuvchi belgilash olmoshlarini toping? A) Har, Har bir, Har qaysi
Qachon, qancha, qanday
Hech kim, hech nima
Allakim, hech kim, kimdir
Hech qachon so’zi olmoshni qaysi turida qo’llanishi mumkin?
A) So’roq B) Bo’lishsizlik
C) Belgilash D) Ko’rsatish
Belgilash olmoshi qatnashgan javobni toping.
U kecha kelmadi C) Jamiyki jonzotlar yig'ildilar
Hech kim unga yordam bermadi
D) Kimdir bizni aldayapti
Jamiyki so’zi olmoshning qaysi turiga mansub?
A) ko’rsatish B) belgilash C) gumon D) o’zlik
U Saidiy bilan do’st edi, bu do’stlik otalarini ham munosabatdor qilgan edi. Gapdagi olmoshlar qaysi so’z turkumi o’rnida qo’llangan?
A) sifat va olmosh C) ot o’rnida B) ot va sifat D) sifat o’rnida
– day, - dek, - aqa, - cha qo’shimchalari qaysi olmoshlarga qo’shilganda, tovush orttirilishi yuz beradi?
A) kishilik B) so’roq C) o’zlik D) ko’rsatish
Kishilik olmoshlaridan qaysi biri hurmat ma’nosini bildirganda, ko’pincha ko’plik ma’nosini ifodalash uchun unga -lar qo’shimchasi qo’shiladi? A) siz B) biz C) ular D) sen
Qaysi gapda ko'rsatish olmoshi gap o'rnida qo'llanilgan?
Kim ko'p o'qisa, u ko'p biladi
Bu do'stlik otalarini aloqador qilgan edi C) Istagim shuki, doimo tinchlik bo'lsin
D) Kitobni ko'p o'qisangiz, undan ko'p hikmat topasiz
Qaysi olmoshlar gap kesimining bo'lishsiz shaklda kelishini talab qiladi?
A) ko'rsatish olmoshiari B) bo'lishsizlik olmoshlari
C) belgilash olmoshlari D) so'roq olmoshlari
Ko'plikdagi kishilik olmoshlarining qaysi biri uslubiy talab bilan birlikni ko'rsatuvchi olmosh o'rnida kelishi mumkin?
I shaxs ko'plikdagi olmosh
II shaxs ko'plikdagi olmosh
III shaxs ko'plikdagi olmosh
har uchala shaxs ko'plikdagi olmoshlar
Tarkibida belgilash olmoshi mavjud bo'lgan gapni toping.
Ushbularni sizga ma'lum qilaman
Hamma kitobni qachon o'qishga ulgurdingiz?
Berilgan gaplarda belgilash olmoshlari qo'llanmagan
Mana bu kitobni sizga o'qishga beraman
To'pdan ajratilgan narsa, shaxs, belgi, harakat-holatlarni ifodalaydigan olmoshlar turini belgilang.
A) ko'rsatish olmoshlari B) kishilik olmoshlari C) belgilash olmoshlari D) so'roq olmoshlari 18.Qaysi qatordagi gapda belgilash olmoshi ishtirok etmagan?
Dildora hali yosh bo'lsa ham, aqli butun
Dunyoning shodligi yig'ilsa butun, Do'st diydoridan emas ustun
Barcha shodlik senga bo'lsin...
Har kim o'z quvonch ham orzularini bildirib turarkan
Olmoshlar quyida berilgan birliklardan qaysi biri o'rnida almashinib qo'llanadi?
A) so'z o'rnida, gap o'rnida.
В) so'z о 'rnida, so 'z birikmasi о 'rnida
so'z birikmasi o'rnida, gap o'rnida.
so'z o'rnida, so'z birikmasi о 'rnida, gap о 'rnida
Olmoshlar qaysi so'zlarning yasalishiga asos bo'lishi mumkin?
A) sifatlarning B) iboralarning
C) sonlarning D) A va В.
Saida bu ayolni darrov yomon ко'rib qoldi. Ushbu misoldagi olmosh gapning qaysi bo'lagi bo'lib kelgan?
A) ega B) kesim C) to'ldiruvchi D) aniqlovchi
Qaysi gapda to'rt o'rinda olmosh ishtirok etgan?
A) U kishi faqirni nechundir ko'p xushlamaydilar... B) Hammasi joyida, do 'stlar, men hech kimdan, hech narsadan xafa emasman.
Qaysi kuni redaksiyaga kirib, qanaqadir felyetonni bosilayotgan yerida to'xtatib qo'yibdi.
Shu vaqt kimdir uning ustidan bosib о'tdi-da, birdan to'xtab, yelkasidan tortdi.
Sen uning gapidan nimani anglading? gapida olmoshlar qaysi kelishik shakllarida kelgan?
bosh, qaratqich, o'rin-pavt kelishigi
tushum, bosh, qaratqich kelishigi
bosh, qaratqich, jo'nalish kelishigi D)bosh, qaratqich, tushum kelishigi
Olmosh qatnashmagan gapni toping.
Guruhimizda ahillik va kelishuvlar butun.
Na bo'ldiki, siz shunchalar jim qoldingiz?
Bolalar ancha ketishdi, ba'zilari esa qolishdi
Ba’zi odamlar mehnatdan qochishadi.
Yasama olmoshlar berilgan javobni toping.
kim, nima, hamma, barcha
qachon, bari, shu, о 'sha
kimdir, qaysidir, allaqanday D) A, B.
Qaysi kelishik qo'shimchalari ayrim olmoshlarga qo'shilganda, tovush tushishi yuz beradi?
A) bosh, jo'nalish B) tushum, o'rin- payt
C) tushum, jo 'nalish, chiqish D) qaratqich, tushum
"Men kitob о'qishni juda yaxshi ko'raman, chunki undan barcha hayotiy muammolarning yechimini topsa bo'ladi" gapida "undan" olmoshi qaysi turkum o'rnida kelyapti?
A) ot о'rnida B) sifat о'rnida
C) butun gap о 'rnida D) ravish o’rnida
"Shart shuki, har kuni men bilan ishlaysiz" gapida “shuki” olmoshi qaysi turkum o'rnida kelyapti?
A) ot o'rnida B) ravish o'rnida
C) butun gap о 'rnida D) A, B.
Quyidagi qaysi fikr to'g'ri?
so'z ma'nosini aniqlab keluvchi olmoshlar о'zi aniqlayotgan so'zdan oldin keladi
so'z ma'nosini aniqlab keluvchi olmoshlar o'zi aniqlayotgan so'zdan keyin keladi
so'z ma'nosini aniqlab keluvchi olmoshlar о'zi aniqlayotgan so'zdan oldin ham, keyin ham kelishi mumkin D) barchasi xato
Har kim ко 'z oldida bir narsa topib, shunga ko'z tikkan va u narsada Zebi o'z otasini, Qurbonbibi o'z erini, Salti qovog'idan qor yog'ib turgan sovuq so'finigina ко'rardi. Ushbu gapda nechta o'rinda olmosh qo'llangan?
A) 4 ta B) 5 ta C) 6ta D) 7 ta
Men o'z tilagimni unga bildirdim. gapida olmoshlar qaysi kelishik shakllarida kelgan?
A) bosh, qaratqich, tushum kelishigi B) bosh, qaratqich, jo'nalish kelishigi
tushum, bosh, qaratqich kelishigi
bosh, qaratqich, о 'rin-payt kelishigi
Olmoshlar haqida bildirilgan qaysi hukm noto‘g‘ri?
bir so‘zi gumon olmoshi o‘rnida qo‘llanishi mumkin.
olmoshlarni gap o‘rnida almashtirib qo‘llash mumkin.
yasama sodda olmosh qismlari qo‘shib, qo‘shma olmosh qismlari esa ajratib yoziladi.
barcha hukmlar to‘g‘ri.
Gapdagi gumon olmoshi anglatgan ma'noni aniqlang. Tog' yo'lidan allaqancha yo'l bosishi kerak. А) о'rin В) payt С) miqdor D) holat
Shu mustaqillik sharofati bilan tilimiz, urf- odatlarimiz, tariximiz - jamiyki hammasi о 'z qadrini topdi. Bu gapda qo'llangan olmoshlar miqdorini toping. A) 3 B) 4 С) 1 D) 2
Kishilik olmoshlaridan qaysi biriga -lar qo'shimchasi qo'shilganda, nutq qaratilgan shaxsga hurmatsizlik, mensimaslik ma'nolari ifodalanadi?
kishilik olmoshlarining 3-shaxs birligiga
kishilik olmoshlarining 1- va 2-shaxs birligiga
kishilik olmoshlarining 1-shaxs birligiga D) kishilik olmoshlarining 2-shaxs birligiga
Har kim o’zi uchun harakat qiladi.
Ushbu gapda nechta va qanday olmoshlar ishtirok etgan?
ikkita, o'zlik va kishilik olmoshlari;
ikkita, gumon va o'zlik olmoshlari;
ikkita, kishilik va o'zlik olmoshlari; D)ikkita, o'zlik va belgilash olmoshlari;
Ushbu ma'danlarning jamiyki hammasi shu yerda mavjudligi nechundir о'sha paytda sir saqlandi. Mazkur gapda qo'llangan olmoshlar miqdorini aniqlang. A)3 B)4 C)5 D)6
Butun umrim sening bo'yningda Saharda qon tupursam, mayli
Men – Majnunman, she'rim, sen – Layli Matnda necha o'rinda olmoshlar qo'llangan? A) 4 ta B) 3 ta C) 5 ta D) 2 ta
Jamlash, umumlashtirish ma'nosini ifodalovchi olmoshlarni toping.
har kim, har qaysi, har qanday
qay bir, hech nima, allakim
har doim, ba'zi, butun D) barcha, hamma, bari
Egalik qo'shimchalarini olib, uchala shaxs kishilik olmoshini ko'rsata oladigan so'zni toping.
A) kim B) hamma С) о 'sha D) о 'z
Boshqalarni hurmat qilish o'z- о'zini hurmat qilishga olib keladi. Ushbu gapda olmoshning qaysi turi qo'llangan?
A) kishilik olmoshi В) ko'rsatish olmoshi
С) о 'zlik olmoshi D) belgilash olmoshi
Belgilash olmoshi ishtirok etgan gapni toping.
Axloqqa tayanmagan ilm hech narsaga arzimaydi.
O'zini hurmat qilgan odam boshqalarni ham izzat-ehtiromga o'rgatadi.
So 'z qanday ishga уo'llashi bilangina qimmatlidir.
Hamma qiyinchiliklardan faqat mehnat bilan qutulish mumkin.
Qaysi gapda to'pdan ajratilgan shaxsni ifodalagan olmosh qo'llangan?
Rostini aytsam, o'zim yomon bola emasman.
Kim ko'p o'qisa, u ko'p biladi.
Men kelajagi buyuk Vatanning farzandhnan. D) Vatan har kim uchun aziz va muqaddasdir.
Qaysi olmoshlarni hosil qilishda so'roq olmoshlari ham ishtirok etishi mumkin?
A) ko'rsatish, belgilash, bo'lishsizlik va gumon olmoshlari
В) bo'lishsizlik va gumon olmoshlari
ko'rsatish va belgilash olmoshlari
belgilash, bo 'lishsizlik va gumon olmoshlari
U bu xabarni eshitib, kechasi otda yo‘lga tushibdi. Berilgan gap tarkibida qaysi so‘z turkumlariga oid so‘zlar mavjud?
ot, olmosh, fe’l
ot, olmosh, fe’l, ravish, son
ot, olmosh, fe’l, ravish D) ot, olmosh, fe’l, son
Kimdir eshikni taqillatdi. Kimdir bu? - so'rayman eshikka vaqinroq kelib.
Ushbu matnda kimdir so'zi...
A) gumon olmoshi B) so'roq olmoshi
birinchisi - gumon, ikkinchisi -so'roq olmoshi
birinchisi-predmet о'rnida, ikkinchisi - shaxs
о'rnida qo'llangan so 'roq olmoshi.
Meni, seni olmoshlari qaysi kelishik shaklida qo'llangan?
A) qaratqich B) tushum C) jo'nalish D)о 'rin-payt
Saida bunga ham e'tibor berdi. Ushbu gapda olmoshning qaysi turi qo'llangan?
A) kishilik olmoshi B) ko'rsatish olmoshi
С) о 'zlik olmoshi D) belgilash olmoshi
Qaysi qatordagi olmosh shaxsning tanholigini ta'kidlaydi?
hech kim, hech nima, hech qanday
bu, shu, o'sha C) hamma, barcha, bari D) o'zim, о'zing, o'zi
Bo'lishsizlik olmoshi qaysi javobda qo'llangan? A) Olg'irlar hech narsadan qaytmaydilar.
O'z tilini idora qilolmagan odamda haqiqat bo'lmaydi.
Iroda barcha dori- darmonlardan ko'ra ko'proq yordam beradi.
Yoshlik shu narsa bilan baxtiyorki, uning kelajagi bor.
Tarkibida gumon olmoshi qo'llangan gapni belgilang.
A) Hech kim uni xunuk demaydi.
В) Birov uni bo'g'ayotgandek, yelkalarini qimirlatib, nafasini rostladi.
Bu hovuz ikki odam bo'yi chamasi chuqur edi.
Hamma xotirjam...
Qaysi so'roq gap tarkibida qo'llangan olmosh miqdorni ifodalash uchun ishlatilgan?
Uni kim bergan senga?
Men qaysi otni minib borayin?
Mana, o'zingiz ayting, hozirning o'zida necha kishi kechikdi? D) Siz qachon ishga borasiz?
Kishilik olmoshlariga odatda qaysi qo'shimchalar qo'shilib kelmaydi?
A) so'z yasovchi qo'shimcha B) -lar qo'shimchasi C) egalik qo'shimchasi D) kelishik qo 'shimchasi
Qaysi gapda “u” ko'rsatish olmoshi qo'llangan?
U majlisga raislik qilishning qiyinligini birinchi marta his qildi.
Muattar uning shodlikdan uchqun sochib turgan
ко 'zlariga qaradi.
U ко 'pchilikning kuchini birinchi marta sezgan edi.
U odamning suhbatini ко 'pchilik yoshlar qo'msar edi.
Olmoshlarning qaysi turi egalik qo'shimchalari bilan kelib, shaxsning tanholigini ta'kidlaydi?
A) kishilik olmoshlari B) ko'rsatish olmoshlari
С) о 'zlik olmoshi D) 3-shaxs kishilik olmoshlari
Qaysi qatordagi gapda gumon olmoshi qo'llanmagan?
Vaqt allamahal bo 'lib qolgan edi
Ali Qushchi allanimalarni o'ylab ketdi
Ot nima uchundir o'rnidan jilmasdi
Negadir taftishchining ovozi menga yoqmadi.
Tarkibida belgilash olmoshi mavjud gapni toping.
A) Bularni sizga ma'lum qilishni lozim deb bilaman. B) Dunyoning butun gapi unda.
Gaplarda belgilash olmoshlari qo 'llanmagan.
Mana bu kitobni men sizga о 'qishga beraman.
Ko'rsatish olmoshlarining yozilishi noto'g'ri ko'rsatilgan javobni toping.
A) mana bu В) ana bu, ana shu
C) manavi, anavi D) barchasi to'g'ri yozilgan.
So'zlovchiga, tinglovchiga va boshqa shaxs, narsa, voqea- hodisalarga ishora qiluvchi olmoshlar.
A) ko'rsatish olmoshlari deb ataladi B) kishilik olmoshlari deb ataladi
gumon olmoshlari deb ataladi
о 'zlik olmoshlari deb ataladi
Qaysi olmosh kamtarlik, bajargan ishida o'zini ta'kidlamaslik ma'nolarini ifodalaydi?
A) biz B) siz C) ular D) A,B,C.
Qaysi olmosh yakka shaxsga ishora qilib, hurmat, kamtarlik ma'nolarini ham bildiradi?
A) biz B) siz C) ular D) A, В, C.
Qaysi olmosh hurmat ma'nosini ifodalaganda, ko'pincha ko'plik ma'nosini ifodalash uchun -lar qo'shimchasi ham qo'shiladi?
A) biz В) siz С) u D) A, B.
Men, sen olmoshlariga qaysi qo'shimchalar qo'shilganda talaffuzda bir "n" tovushi tushib qoladi va shunday yoziladi?
A) -niki B) -ki C) -ni, -ning D) A, C.
Kishilik olmoshlari o'rnida qo'llanib, ko'pincha shaxsni, ba'zan predmetni ko'rsatuvchi olmosh berilgan javobni toping.
A) ko'rsatish olmoshlari В) о 'zlik olmoshi
C) kishilik olmoshi D) so'roq olmoshi
Nima sababdan birov so'zi gumon olmoshi hisoblanadi?
kimdir so'zi bilan erkin almashina olganligi uchun
nimadir so 'zi bilan erkin almashina olganligi uchun
-ov qo'shimchasi mavjudligi uchun D) A va B.
Quyidagi so'zlarning qaysilari belgilash olmoshlari hisoblanadi? 1) har qaysi; 2) har bir; 3)jami; 4) bari; 5) butun.
A) 1,2,3,4 B) 1,2,3 C) 1,2,4,5 D) 1,2,3,4,5.
Quyidagi olmoshlardan qaysi biri egalik qo'shimchasi bilan qo'llanmaydi?
A) nima B) kim C) biz D) о 'z
Qaysi gapda bo'lishsizlik olmoshi ishtirok etgan?
Har qancha pul so'rasa beraveradi.
Saltanat shularning barini kattalardan eshitgan edi.
Vatan har qanday qurolni yetkazib beradi, amin bo'linglar.
Majlisda bu masala haqida hech kim churq etmadi.
O'zimni moziyning bag'riga urdim. Va shu on shukrona aytib qaytdim men.
Kimdir ко 'rmay ketgan baxtni ко 'rdim men, Kimdir aytmay ketgan so'zni aytdim men.
She'rda qanday olmoshlar ishtirok etgan?
Gumon, o'zlik, kishilik, ko'rsatish olmoshlari.
Gumon, o'zlik, ко'rsatish olmoshlari. C) Gumon, o'zlik, kishilik olmoshlari.
D) Gumon, o'zlik, kishilik so'roq olmoshlari.
U ko'rsatish olmoshi qo'llangan gapni belgilang.
U ko'pchilikning fikrini allaqachon sezgan edi.
Muattar uning shodlikdan uchqun sochib turgan ko'zlariga qaradi.
U uchun atagan qo'shiqlarim bor.
U kishi siz haqingizda juda yaxshi fikrlar aytdilar.
Juft olmoshlar ishtirok etgan gapni toping.
U har qanday vaziyatda ham о'zini yo 'qotmasdi.
Har kim ekkanini o'radi.
To'yga kim-kimlar borishdi? D) U-bu yeb ol, o'g'lim.
"Olmosh+olmosh " tipidagi qo'shma olmosh ishtirok etgan gapni aniqlang.
Allaqaysi tomondan bolaning tovushi eshitildi.
Har kimki vafo qilsa, vafo topqusidir.
Har qanday ishni bir o'zim eplayman. D) В, С
Hamid Olimjon o'z she'riyatida shunday kamolot darajasiga erishdiki, u o'z so'zidan tanbur torlaridek turli pardalarda foydalanardi, uni о'ynata, jaranglata bilardi.
Ushbu gapda nechta olmosh qatnashgan?
A) 3ta B)4 ta C) 5 ta D) 6 ta
Berilgan gaplarning qaysi birida olmosh fe'l o'rnida qo'llangan?
Karim gullarni uza boshladi. Bu esa bog'bonning jahlini chiqardi.
Hamid toshni о'n marta ко'tardi. Men ham shuncha ко 'tarishni orzu qilaman.
Gullarning ko'pipushti rang. Anashu rang menga juda yoqadi.
Gul ochildi. Uning ochilishi kishilarga rohat beradi.
Do'stlaringiz bilan baham: |