7-mavzu. Boshqarishda axborot va kommunikatsiya. Reja: Axborotlar tizimi

Rahbarning yozishni bilishi 
— bu faqat savodli yoza bilishi emas, balki fikrni qisqa va 
ravon, davlat tilida badiiy, sodda bayon qilish demaqtsir. Rahbarlikda bu o’z qarorini 
bo’ysunuvchiga yetkazish uslubidir. Ishlab chiqarishni boshqarishda yozish mumkin bo’lgan 
hamma narsani yozib qo’yishi kerak, degan qoida amal qiladi. Bu bo’ysunuvchiga yozilganlarga 
qarab o’z xatgi-harakatini aniq tekshirib borish, rahbarga esa qarorning bajarilishini nazorat qilib 
turish imkoniyatini beradi. 
Rahbar o’ziga axborot tayyorlovchi xodimlar mehnatini tashkil eta bilishi, ulardan omilkorlik 
bilan foydalanishi kerak. Noto’g’ri, past qiymatli axborot tufayli yomon boshqaruv qarori qabul 
qilishdan ehtiyot bo’lishi, eng muhimi unga kelayotgan axborotlarni saralab olishi darkor. 

---

Funktsional xizmat xodimlari, yordamchilar, referentlar rahbarga eng zarur axborotlarni tekshirib 
berishi maqsadga muvofiq bo’ladi. 
 
2.Kommunikatsiya jarayoni va boshqaruv samaradorligi. 
Boshqaruv jarayoni tahlil qilishda ko’rsatilishicha kommunikatsiya va qaror qabul qilish 
bog’lovchi jarayonlardir, chunki ular rejalashtirish, tashkil etish, motivlashtirish va nazorat qilish
kabi funktsiyalarni bog’laydi. Kommunikatsiya rahbar qaror qabul qilish uchun zarur bo’lgan 
ma’lumotlarni oladigan, almashadigan jarayondir. Agar kommunikatsiya yaxshi yo’lga qo’yilmasa, 
qarorlar xato bo’lishi mumkin, rahbariyat rejasini odamlar to’g’ri tushunmasligi yoki shaxslararo 
munosabatlar buzilishi mumkin. Kommunikatsiyalarni samaradorligi asosan qarorlar sifatini 
aniqlaydi, hatto ularni tatbiq etishi ham mumkin. 
Boshqaruv kommunikatsiyalarni ahamiyatini baholash qiyindir. Tashkilot maqsadiga 
erishishni tashkil etishni yengillashtirish uchun ma’lumotlarni samarali almashtirish talab qilinadi. 
Agar odamlar ma’lumotlar almashishni bilmasa, ular birga ishlay olmaydilar, maqsadni tuza 
olmaydilar va unga yetisha olmaydilar. Ammo, kommunikatsiya murakkab jarayon bo’lib, bir-
biriga bog’liq bosqichlardan iboratdir. Fikrimizni ikkinchi bir odamga yetkazish uchun bu punktga 
amal qilmaslik ma’no yo’qoladi. 
Rahbar tashkilotni maqsadini tuzish va unga erishish uchun o’zining uchta vazifasini bajarib, 
to’rtta asosiy funktsiyasini amalga oshiradi, shuning uchun ma’lumot almashuv jarayoni 
maqsadlarni amalga oshirish darajasi ta’sir ko’rsatadi. Bu esa individlarni va tashkilotlarni 
muvaffaqiyati uchun samarali kommunikatsiyalar katta ahamiyatga egadir, ammo so’rovlar 
natijasida 73% ameralik, 63% ingliz, 25% yapon rahbarlari kommunikatsiyalarni tashkilot 
samarasiga erishish asosiy to’siqlardan hisoblashadi. Yana bir so’rovda 2000 ta turli 
kompaniyalardan olingan 250 ming xizmatchilar ma’lumot almashish jarayoni tashkilotning 
murakkab muammolaridan hisoblashishlarini aytishdi. Bu so’rovlar samarasiz kommunikatsiyalar 
muammolarni yuzaga kelishining asosiy sohalari ekanligini ko’rsatadi. Yaxshi, samarali menejer 
bo’lish uchun biz samarasiz kommunikatsiya xodisalarini kamaytirishni o’rganishimiz, shaxs va 
tashkilot darajasida kommunikatsiyalarni yaxshi bilishimiz zarurdir. Kim kommunikatsiyalarda 
samarali bo’lsa, bular samarali ishlovchi rahbarlardir. Ular kommunikatsiya jarayonini ma’nosini 
biladilar, og’zaki va yozma muomila san’atini yaxshi egallangan bo’ladilar, muhitni ma’lumot 
almashishga ta’sirini biladilar.