7-mavzu. Boshqarishda axborot va kommunikatsiya. Reja: Axborotlar tizimi

6). Noformal kommunikatsiyalar. 
 
Noformal kommunikatsiyalar yo’nalishini mish - mishlar tarkatish yo’nalishi deb atash 
mumkin. Bu bo’limga o’zining kommunikatsiyalarga bo’lgan qarashlarini asos qilib olgan taniqli 
tadqiqodchi Kit Devis aniqlashicha, bu terminni kelib chiqishi AQSh dagi grajdanlar urushi davriga 
tug’ri keladi. Daraxtlardan daraxtlarga tortilgan telegraf aloqasi simlari toklardagi zarpechaklarga 
o’xshaydi va SHimol bilan Janub armiyalari o’rtasida telegraf orqali beriladigan ma’lumotlar ko’p 
hollarda chalkashtirib beriladi. Natijada noto’g’ri ma’lumotlar va axborotlarni "mish- mish" singari 
qabul kiladi. 
«Mish-mishlar» suvda sovutilgan avtomatlar orasida yo’laklarda, oshxonalarda va guruhlarda
to’planadigan boshqa joylarda aylanadi. Formal axborotdan ko’ra mish - mishlar tez tarqalgani 
uchun rahbarlar informatsiyani rejalashtirilgan holda tarqatishdan foydalanadilar yoki "faqat 
o’rtamizda qolishi kerak" singari ma’lumotlarni tarqatadilar. 
Mish-mishlar noto’g’ri informatsiya manbai ekanligi bugungi kunda ham saqlanib qolgan. 
Ammo, noformal ma’lumot yo’nalishi bo’yicha uzatiladigan informatsiya, ya’ni mish-mishlar 
to’g’ri kelishini tadqiqotlar ko’rsatmoqda. Devis tadqiqoti bo’yicha 80-99% to’g’ri keladi. Uning 
hisoblashicha emotsianal tarzda biriktirilgan informatsiyalarda aniqlik darajasi bunday bo’lmaydi. 
Devis ta’kidlaydiki: “Odamlar mish-mishlarni noaniq informatsiya sifatida qabul qiladilar, chunki 
real xatolari ko’pdir, kundalik aniqliklardan ko’ra, xotiraga chuqurroq o’rnashadi”. Aniqligidan 
qat’iy nazar, ular ijobiy yoki salbiy ta’sir qilsa ham, mish-mishlarni ta’sirini ko’pchilik tan oladi. 
4. Kommunikatsiya jarayoni, bosqichlari va elementlari. 
Informatsiya almashuv jarayonida 4 ta asosiy elementni ajratish mumkin. 
1. Jo’natuvchi, g’oyani shakllantiruvchi, informatsiya to’plovchi va uni uzatuvchi shaxs. 
2. Xabar, informatsiya. 
3. Kanal, inforatsiyani uzatish vositasi. 
4. Qabul qiluvchi, informaiyani qabul qiluvchi shaxs. 
Informatsiya almashuvida jo’natuvchi va qabul qiluvchi bir necha bosqichlarni o’taydilar. 
Ularning maqsadi xabarni tuzish, ikkala tushunadigan va g’oyani tasdiqlaydigan kanaldan 
foydalanishdir. Bu juda qiyindir, har bosqich boshlang’ich nuqta hisoblanadi, bu bosqichlarda 
ma’no o’zgarishi yoki butunlay yo’qolishi ham mumkin. Bu bosqichlar quyidagilardan iborat: 
1. G’oyani tug’ilishi. 
2. Kodlash va kanal tanlash. 
3. Uzatish. 
4. Kodni yopish,ma’nosini chiqarish. 
Bu bosqichlar 17-chizmada kommunikatsiya jarayonining oddiy modeli ko’rinishida 
keltiilgan. 
Shakllantiradi 
yoki tanlaydi 
Kodlaydi va 
kanal tanlaydi 
Kanal orqali 
uzatadi 
Kodni yopadi 
Ma’nosini chiqaradi