7-mavzu. Axloqiy qadriyatlar (Etika) Reja



Download 439,11 Kb.
Pdf ko'rish
bet10/15
Sana13.07.2022
Hajmi439,11 Kb.
#784747
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   15
Bog'liq
7-mavzu

Vijdon – 
Zigmund Freyd ta`biri bilan aytganda, a`lo men, men ustidan nazorat 
o`rnatib, uni boshqarib turuvchi ikkinchi bir, yuqori darajadagi men. Agar uyta 
hissi insonning tashqi, jamiyatga bog`liqligidan kelib chiqsa, vijdon uning ichki 
o`z-o`ziga bog`liqligini namoyon etadi. Bu ichki bog`liqlik tahqi bog`liqlikka 
nisbatan teran va doimiydir: uyat ma`lum bir vaqt ichida odamning o`z nojo`ya 
harakati tufayli yuzaga kelgan o`ng`aysizligi bo`lsa, vijdon azobi, bu – oddiy 
o`ng`aysizlik emas, balki qalbdagi, odamdagi odamiylikka e`tiqodning faryodi, 
talabi; uni qondirmas ekansiz, hech qachon azob to`xtamaydi. Uyat bilan vijdonni 
shu bois, dengizdagi muz tog`iga – aysbergga o`xshatish mumkin: yuzaga uyat 
tarzida chiqib turgan qismi teranlikdagi qismidan yuz, balki ming barobar kichik. 
Vijdon ham axloqshunoslikning boshqa ba`zi asosiy tushunchalari kabi baholash 
xususiyatiga ega. Lekin bu baholash hech qachon obyektga qaratilmaydi, u 
subyektning xatti-harakatlarini baholaydi, ya`ni unda subyekt o`zi uchun ichki 
obyekt vazifasini o`taydi. Ba`zan jamiyat talablari bilan vijdon o`rtasida ichki 
ixtiloflar kelib chiqishi mumkin. Bunda vijdon emas, jamiyat talablarining 
o`tkinchilik xususiyati, ma`lum ma`noda eskirganligi aybdordir. Zero, vijdon 
ko`zga ko`rinmas, lekin ulkan va mutlaq aybsiz axloqiy hodisadir. 
 
Axloqiy tamoyillar, me’yorlar
Asosiy mezoniy tushunchalar – kategoriyalar singari axloqiy tamoyillar ham 
axloqiy anglash shakllaridan hisoblanadi. Ularda axloqiy talab umumiy tarzda 
ko`zga tashlanadi.
Insonparvarlik
– axloqiy tamoyillarning eng qadimiy va eng muhimlaridan 
biri hisoblanadi. U – insonning yuksak ijtimoiy vazifasini belgilaydigan va 


barqaror etadigan g`oyalar, qarashlar va e`tiqodlar majmui, shaxs erki, qadr -
qimmati, uning baxtli bo`lish huquqini talab etish imkonining mavjudligiga 
yengilms ishonch. Insonparvarlik tamoyilini dastlab Ovro`pa Uyg`onish 
mutafakkirlari ilgari surganlar, degan fikr mavjud. Aslida, insonparvarlik 
dastavval Sharqda ortaga tashlangan, insoniylik, insonpavarlik degan ma`noni 
bildiruvchi “namlulu” sozi bundan 3-4 ming yillar avvalgi Qadimgi Somir 
giltaxtalarida uchraydi. 
Insonparvarlik – umuminsoniy qadriyatlar sirasiga kiradi. Har bir shaxs 
insoniy huquqlarini ta`minlash uchun kurashishi – mana, insonparvarlikning 
asosiy vazifasi.

Download 439,11 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   15




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish