7 mashg’ulot



Download 147,81 Kb.
bet1/4
Sana31.12.2021
Hajmi147,81 Kb.
#246978
  1   2   3   4
Bog'liq
7-mavzu



7 - mashg’ulot.
7.1.1. Vektorlarning skalyar , vektor va aralash ko’paytmalari
Tayanchiboralar: koordinata, vektor, chiziqli amal, skalyar ko’paytma, vektor ko’paytma, aralash ko’paytma,komplanarlik, normal vektor, yo’naltiruvchi vektop, burchak, paralellik, perpendikulyarlik.


7.1.2. Vektorlarning skalyar , vektor va aralash ko’paytmalari
Ta’rif. Boshi A nuqtada, oxiri B nuqtada bo’lgan yo’naltirilgan kesmaga vektor deb ataladi va yoki kabi belgilanadi.

vektorning uzunligi uning moduli deb ataladi va kabi belgilanadi. Oxiri boshi bilan ustma – ust tushadigan vektor nol vektor deb ataladi va bilan belgilanadi. Agar = 1 bo’lsa, u holda birlik vektor deyiladi.

Bir to’g’ri chizqda yoki paralell to’g’ri chiziqlarda yotuvchi vektorlar kolleniar vektorlar deyiladi.

Agar ikki vektor o’zaro kolleniar, bir xil yo’nalgan va modullari teng bo’lsa, bu vektorlar teng vektorlar deyiladi.

Bir tekislikda yoki paralell tekisliklarda yotuvchi vektorlar komplanar vektorlar deyiladi.



vektorning л soniga ko’paytmasi deb, ga kolleniar, (л > 0 da u bilan yo’nalishdosh,

л < 0 da esa yo’nalishi qarama – qarshi) hamda moduli ga teng bo’lgan л (yoki л) vektorga aytiladi.



Ikkita va vektorlarning yig’indisi deb uchburchak yoki paralellogram qoidasi bo’yicha aniqlanadigan vektorga aytiladi.











Ikkita va vektorlarning ayirmasi deb vektorga aytiladi








vektorning (x, y, z) koordinatalari deb, boshlang’ich nuqtasi koordinata boshi bilan ustma - ust tushganda, oxirgi nuqtasining koordinatalariga aytiladi.

(x, y, z) vektorni ko’rinishida ifodalanishi mumkin, bu yerda - birlik vektorlar (ortlar), mos ravishda Ox, Oy, Oz o’qlarining musbat yo’nalishi bilan mos tushadi

(2)

vektorning uzunligi (3)

formula bilan aniqlanadi.

Vektorning yo’naltiruvchi kosinuslari deb sonlariga aytiladi, bunda mos ravishda vektorning Ox, Oy, Oz o’qlari bilan hosil qilgan burchaklari: (4)

bunda (5)

Ikkita va yig’indisining koordinatalari va vektorning songa ko’paytmasi quyidagi formulalar bo’yicha aniqlanadi:



(6) (7)

vektorning l o’qdagi proeksiyasi deb pr­l

(8)

songa aytiladi, bu yerda vektor va l o’q orasidagi burchak.



Misol. Berilgan va vektorlar bo’yicha quyidagilarni toping:

a) va b) va vektorlarning uzunliklarini;

c) vektorning skalyar kvadratini; d) vektorlarning skalyar ko’paytmasini; e) va vektorlar orasidagi burchakni

Yechish. a) Ta’rifga asosan

b) (3) formulaga asosan, va vektorlarning uzunliklarini



;

c) Vektorning skalyar kvadrati (4.11) formulaga asosan

d)Vektorlarning skalyar ko’paytmasi formulasiga asosan:

e)Vektorlar orasidagi burchak: bundan

Download 147,81 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3   4




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish