7 Ma’ruza. Sertifikatlashtirish. Sеrtifikаtlаshtirish sxеmаlаri. Reja

Sakkizinchi sxema
har bir tayyorlangan, ayrim buyumning standartlar talabiga 
muvofiqligi sinovlar o‘tkazib aniqlashga asoslangan. Bu sertifikatlashtirish usulida 
yuqoridagi sxemalarga qaraganda ta’minlovchining ma’suliyati ancha yuqori. Tabiiyki 
muvaffaqiyatli sinovlardan o‘tgan buyumlargina sertifikat yoki muvofiqlik belgisini oladi. 
8-sxema mahsulotga nisbatan yuqori va qat’iyroq talablar qo‘yilganda ishlatilishga 
asoslangan yoki mahsulotning ishlatilishi natijasida standart talablarga mos kelmasligi 
iste’molchiga katta iqtisodiy zarar etkazganida qo‘llaniladi. Bu xil sertifikatlashtirish 
qimmatbaho metallardan va qotishmalardan tayyorlanadigan buyumlarda ko‘proq 
qo‘llaniladi. Bundan asosiy maqsad qimmatbaho metallarning belgilangan miqdorini, 
tarkibini va buyumning tozaligini tekshirishdir.
Buyuk Britaniya instituti tomonidan setrifikatlashirish-ing yangi xili yaratilib, bu 
usul bilan faqat ishlab chiqarishdagi texnologik jarayonlarini tasdiqlanishi /attestatlanishi/ 
ga asoslangan.
To‘qqizinchi sxema 
mahsulotlarni deklaratsiya muvofiqligi sertifikati bo‘lib, 
mahsulot haqidagi deklaritsiya hujjatlari bilan birgalikda sertifikatlash tushuniladi.
Hozirgi zamon adabiyotida har bir sertifikatlashtirish sxemasining afzalligi va 
kamchiliklari tahlil etilgan. Bularning ichida eng mukammal va murakkabi beshinchi 

---

sxemadir. Bu sxema to‘lik bo‘lganligi uchun uni asos qilib olib, hozirgi zamon xalqaro 
sertifikatlashtirish tizimini yaratilmoqda.

 
Takrorlash uchun savollar. 
 
1.Sertifikatlashtirishning tarixini bilasizmi? 
2.Sertifikat nima? 
3.Respublikamizda sertifikatlashtirishning eng yuqori rivojlanish davri qaysi vaqtlarga 
to‘g‘ri keladi? 
4.Sertifikatlashtirishda nechta tomon ishtirok etadi? 
5.Respublikamizda nechta sertifikatlashtirish sxemasidan foydalaniladi? Boshqa 
davlatlarda-chi?