7-маъруза Мавзу: Шаҳар кўчалари ва йўлларини қуриш ва ишлатиш асослари

7-маъруза

Мавзу: Шаҳар кўчалари ва йўлларини қуриш ва ишлатиш асослари

Режа:

 7.1. Шаҳар кўчалари ва йўлларини қуришнинг асосий усуллари.

7.2. Шаҳар шароитида йўл қурилишининг хусусиятлари.

7.3. Қурилишни ташкиллаштиришнинг оқимли ва аралаш услублари. Уларни қўллаш шароитлари. Йўл заминини қуриш.

7.4. Ер ишларини бажаришнинг ҳозирги замон услублари. Заминни зичлаштириш услублари.

 Таянч иборалари.

Шахар кўчалари,йўл қурилиши, қурилишни ташкиллаштириш,оқимли, аралаш,йўл замини,заминни зичлаш.

 

• Барча турдаги шаҳар транспортининг жадаллиги ва тезлигининг ортиши билан шаҳарларда транспорт тармоғи учун янгича талаблар қўяди. Катта бўлмаган кварталлардан иборат шаҳарларимизда деярли бир хил шаклда ўтказилган кўча-йўл тармоқлари бугунги кун транспорт талабларига жавоб бера олмайди.
• 7.1. Тезкор йўллар.
• Шаҳар йўлларининг кўчалардан асосий фарқи, улар асосан очиқ, қурилиш иншоотлари мавжуд бўлмаган жойлардан ўтказилади. Қурилиш мавжуд жойларда эса йўллар ён атрофдан ажратилади ва улар катта тезликда ҳаракатланадиган транспортларни утказиш учун, транзит ҳаракат учун хизмат қилади. Тезюрар йўллар шаҳар транспортининг артерияси ҳисобланиб, шаҳар транспортини ташқи кирувчи ва чиқувчи транспорт билан, шаҳарнинг халқасимон йўллари билан шаҳарнинг халқасимон йўллари билан боғлайди.

• Енгил автомобиллар учун тезкор йўлларда ҳисобий тезлик 120 км/с ни ташкил этади.Тезкор йўлларда транспорт ҳаракатининг тезлиги ўртача 2 мартага ортади, битта ҳаракат полосасининг ўтказиш қобилияти 2,5-3 мартагача ортиб, ўз навбатида бахтсиз ҳодисалар сони кескин камаяди. Тезкор йўлларда эгрилик радиуси 3000-5000 м бўлиб, 600 м дан кам бўлмаслиги керак.
• Энг катта бўйлама қиялик 4% ни ташкил этиши лозим. Ривожланган мамлакатларда тезкор шаҳар йўллари асосан эстакада сифатида кўтарилган бўлиб, ҳаракати тўлиқ ҳимояланган махсус иншоотларда амалга оширилган (1.9-расм). Тезкор автомобил йўли биринчи бўлиб АҚШда, Нью-Йорк шаҳрининг экспериментал йўлдош шаҳарчаси бўлмиш Радбернда қўлланилган.