7-маъруза Мавзу: Шаҳар кўчалари ва йўлларини қуриш ва ишлатиш асослари

7.2. Умумшаҳар аҳамиятидаги магистрал кўчалар.

Шаҳарларда асосий ҳаракат тизимини ташкил қилади. Бундай кўчалар энг қисқа масофалар орқали умумшаҳар миқёсидаги объектларни: тураржой туманларини саноат зоналари билан ва бошқа хизмат жойлари, дам олиш масканлари, умумшаҳар марказлари билан ўзаро боғлайди.

Умумшаҳар аҳамиятидаги магистрал кўчалар асосий тураржой районларини шаҳар маркази орқали ташқи транспорт (темирйўл, автовокзаллар ва аэропорт) билан ва тезкор йўллар билан боғлайди.

Умумшаҳар аҳамиятидаги магистрал кўчаларда қатнов қисмининг уқларига нисбатан эгрилик радиуси 400 м бўлиб, энг катта бўйлама қиялик 5% ни ташкил этади. Тоғли ва қийин шароитли жойларда, реконструкция қилинаётган шаҳарларда бўйлама қиялик 6% гача бўлиши мумкин.

• Ҳаракати бошқариладиган умумшаҳар миқёсидаги магистрал кўчаларда чорраҳалар орасидаги масофа камида 500 м бўлиши лозим. Умумшаҳар аҳамиятидаги магистрал кўчаларга туман миқёсидаги ёки маҳаллий кўчаларнинг қушилган жойлари орасидаги масофалар ҳам камида 300-500 м ни ташкил этади.
• 7.3. Туман аҳамиятидаги магистрал кўчалар.
• Шаҳарнинг иккита ёки ундан ортиқ тураржой туманларини, саноат зоналари гуруҳларини ёки алоҳидаги корхонани бир нечта тураржой туманлари билан ёки маҳаллий дам олиш зоналари билан боғлайди.Туман аҳамиятидаги магистрал кўчалар соатига 300дан 1500 гача автомобилларни утказиш қобилияти билан характерланади. Туман аҳамиятидаги магистрал кўчалар яна тураржой туманларини шаҳар аҳамиятидги магистраллар билан ёки бевосита саноат туманлари билан боғлаш учун лойиҳаланади.

• Туман аҳамиятидаги магистрал кўчаларда қатнов қисмининг ўқларига нисбатан эгрилик радиуси 250 м бўлиб, энг катта бўйлама қиялик 6% ни ташкил этади. Туман аҳамиятидаги магистрал кўчаларда ҳисобий тезлик 80 км/с ни ташкил этади.
• 7.4. Юк транспорти ҳаракати учун йўллар.
• Юк транспорти ҳаракати учун йўллар, саноат ва қурилиш юкларини ташишга мўлжалланган бўлиб, тураржой зоналаридан ташқарида ўтказилади.
• Бошқа турдаги кўча ва йўллар билан битта сатҳда кесишиб, асосан, саноат зоналарида, коммунал-омборхона ҳудудларидан ўтказилади. Тураржой зоналарида, юк транспорти ҳаракати учун йўллар тураржойни кесиб утмасдан, аксарият ҳолларда айланма йўллар билан, темир йўлларга параллел ҳолатда ўтказилади (7.2-расм).