7- mа’ruzа Маvzu: Klassifikasiya jarayonida ishlatiladigan dastgohlarni tuzilishi va ishlash tartibi

---

7- Mа’ruzа 
Маvzu: Klassifikasiya jarayonida ishlatiladigan dastgohlarni 
tuzilishi va ishlash tartibi 
Mа’ruzаning rejаsi 
1.
Klassifikatorlar; 
2.
Kamerali gidravlik klassifikatorlar; 
3.
Spiralli klassifikatorlar; 
4.
Gidrotsiklonlar 
5.
Konusli klassifikatorlar 
 
Tayanch so`zlar va iboralar:
Klassifikatorlar
Boyitish fabrikalarida ishlatiladigan gidravlik klassifikatorlarni shartli ravishda 2 guruhga 
bo’lish mumkin: 
1. 
Ajralish gravitatsion va muhitning qarshilik kuchi asosida amalga oshadigan 
klassifikatorlar (kamerali, konusli, spiralli, piramida shaklidagi klassifikatorlar). 
2. 
Yuqoridagi kuchlardan tashqari markazdan qochuvchi kuch ta’sir qiladigan 
klassifikatorlar. 
Kamerali gidravlik klassifikatorlar 
 
Bu klassifikatorlar mahsulotni gravitatsion usulda boyitishdan oldin tayyorlash 
klassifikatsiyasi uchun ishlatiladi. Klassifikatorlar 2, 4, 6, yoki 8 ta kameradan iborat bo’lib, 
kameralar soni markadan keyin ko’rsatiladi (KG-2, KG-4, KG-6, KG-8). Kameralarning kengligi 
mahsulot berilishi tomonidan mahsulot quyilishi tomonga ortib boradi. 
Kamerali gidravlik klassifikatorlar: 
1-uzatma vali; 2-shkiv; 3-klapan sterjeni; 4-gildirakdagi mushtukcha;
5-chuvalgchangsimon gildirakcha: 6- ichi bush val aralashtirgichlari bilan; 
7-bo’shatish klapanining shari: 8-suvni sozlash uchun kran. 

---

Kamerali gidravlik klassifikator o’lchamlari ketma-ket kattalashib boruvchi va yuqori 
qismida bitta butana oqimi bo’ylab kengayib boruvchi umumiy tarnovchaga ega bir qator piramida 
shaklidagi kameralardan iborat. 
Dastlabki bo’tana tarnovchaning tor qismiga berilib, u klassifikator kameralarini to’ldiradi va 
tarnovchaning keng qismidan oqib tushadi. Mineral zarrachalar o’zlarining suvda tushish 
tezliklariga qarab, ma’lum yiriklikdagi sinflarni hosil qilib har xil kameralarda cho’kadi. Eng 
mayda fraktsiya quyulma bilan chiqib ketadi. 
Har qaysi piragidal kameraga tsilindr va konusli nasadka ulanadi. Cho’kkan mahsulot davriy 
ravishda ochiladigan klapan orqali konusli uchlikdan chiqarib olinadi. 
Klasifikatorning tsilindr qismiga kameraning piramida qismida yuqoriga ko’tariluvchi 
aylana oqim hosil qiladigan tarzda urinma bo’yicha bosim ostida suv beriladi. Yuqoriga 
xarakatlanuvchi suv oqimi cho’kkan mahsulotdan mayda zarrachalarni yuvib yuqoriga olib 
chiqadi. Kameraning pastki toraygan sharoitida sodir bo’ladi. 
Kameraning pastki qismiga cho’kkan fraktsiya 1,5 aylana (min tezlikda xarakatlanuvchi 
aralashtirgich yordamida g’ovaklantiriladi. 
Kamerali klassifikatorlarning uzunligi 3,7 dan 7,4 m gacha,balandligi - 2,8 dan 4,2 m gacha, 
i/ch unumdorligi 2 mm li mahsulotda 15 dan 25 t/soat, bunda suv sarfi 30-160 l/min. 
Gidravlik klassifikatorlarning afzalligi - cho’kkan mahsulotni avtomatik bo’shatish va 
klassifikatsiyani boshqarish mumkinligi.