62 Dosya: İstanbul’un Cumhuriyet Dönemi Modern Mimarlık Mirası

DOSYA
İST
ANBUL
’UN CUMHURİYET DÖNEMİ MODERN MİMARLIK MİRASI
Resim 6. İTO eskizi, 
Orhan Şahinler 
(MSGSÜ Fotoğraf 
Atölyesi Arşivi).
Resim 7. İTO eskizi, 
Orhan Şahinler (MSGSÜ 
Fotoğraf Atölyesi Arşivi).

---

birimlerin üniversitenin diğer kampüslerine 
taşınmasıyla büyük oranda boşaltılır. Şahinler 
–muhtemelen– bir üniversite binasında ihtiyaç 
duyulan gerekli donatıları karşılayamayacağı 
düşüncesiyle yapının işlev değişikliğini eleştirir. 
Yine de yapı, görece uzun bir süreliğine üniver-
site olarak kullanılır; ardından daha yıpratıcı bir 
sürece girer ve kullanım dışı kalır. Şu an ise yal-
nızca zemin kattaki kısmi bir alanda İstanbul Ti-
caret Odası Bilgiyi Ticarileştirme Vakfı’na bağlı 
Bilgiyi Ticarileştirme Merkezi (BTM) olarak 
kullanımdadır. Yapının diğer katları boşaltılmış, 
pencereleri sökülmüş ve ana kütlenin cepheleri 
söz konusu merkezin tabelaları ile kapatılmıştır.
Yapı, bu süre içinde, atıl bırakıldığı kısım dı-
şında birtakım müdahalelere de maruz kalır. İs-
tanbul Ticaret Odası’nın oditoryum fuayesinin 
kavisli yüzeyine eklenen bankamatik ve ardında 
yer alan bekçi kulübesi fuayenin algısını engel-
lerken, kuzeybatı cephesine yaslanan prefabrike 
‘mahalle muhtarı’ ve ‘güvenlik’ yapıları cepheyi 
tamamıyla okunmaz kılmaktadır (
Resim 9
). Ya-
pının akıbeti için endişe verici olan en önemli 
nokta ise yapının atıl bırakılmasıyla hızlandırıl-
mış yıpranma sürecinin perdelenmesidir.
Şahinler’in İstanbul Ticaret Odası Binası’na 
yakın bir tarihte tasarlayıp inşa ettiği bir diğer 
yapısı da Üsküdar Vapur İskelesi’dir. İstanbul 
Ticaret Odası’nın aksine, sürekli aynı amaç-
la kullanılan kamusal bir yapı olarak Üsküdar 
Vapur İskelesi, zamanla İstanbul’un en önemli 
aktarma merkezlerinden biri haline gelen Üs-
küdar’daki yoğun insan akışının getirdiği ihti-
yaçların da etkisiyle mimarisini zedeleyen bazı 
müdahalelere maruz kalır.