62 Dosya: İstanbul’un Cumhuriyet Dönemi Modern Mimarlık Mirası

EKOLOJİ
Kent-Doğa Arakesitinde Sıkıştırılmış 
Toprak Bir Duvar: 
“Komün-Aksiyon Duvarlar”
Fulya Özsel Akipek
omün-Aksiyon Duvarlar”, çevreledikle-
ri mekânı güneşle, havayla, bitkilerle, 
doğayla buluşturan, kentle doğa, iç mekânla dış 
mekân arakesitinde çözümler üretebilen mimari 
bileşenler araştırmasında bir denemedir. Bu 
duvarlar yerel malzeme ve üretim tekniklerinin 
sayısal tasarım-üretim teknolojilerinin imkânları 
ile geliştirildiği bir tasarım-araştırma sürecinin 
ilk prototipleridir. Eylül 2017’de uluslararası bir 
mimarlık bienali
1
kapsamında gerçekleştirilen 
bu deneme duvarın yapım tekniği, sıkıştırılmış 
toprak duvar esaslarına dayanır. Geleneksel 
yapım süreçlerinde güneşte kurutulmuş toprak 
bloklar ya da yerinde dökülüp sıkıştırılan masif 
duvarlar olarak üretilen toprak duvarlar, bu 
denemede sayısal tasarım-üretim ile geliştirile-
rek, fabrikada modüler olarak üretilebilen ve 
kalıp teknolojileriyle içinde istenilen formda 
boşluklar açılabilen bir duvara dönüştü. Taşıyı-
cılık özelliğini ve boşluklu düzeni artırmak için 
çift cidar tasarlanan duvar, güneşli ve gölgeli 
boşluklar içeriyor ve bitki dikimlerinde bu özel-
likler esas alındığında oldukça verimli ve sürdü-
rülebilir bir düşey-bitki duvarına dönüşüyor.
Hafriyat toprağından elde edilen malzemesiy-
le, boşluklarında yaşattığı bitkilerle, insanları 
doğayla buluşturmasıyla ve kullanımı bittiğinde 
moloza dönüşmeden toprağa karışacak bir sis-
tem kurmasıyla bu duvar, sürdürülebilir, ekono-
mik ve ekolojik bir mimari için yenilikçi bir öneri. 
Mayıs 2018’de sürdürülebilir mimarlık alanında 
uluslararası bir ödül alan
2
bu duvarın tasarım ve 
üretim süreci gelenekle teknolojiyi entegre edişi 
açısından oldukça özgün. Yazı kapsamında bu 
duvarın oluşum süreci, tasarım fikri, geometrik 
performans, malzeme ve yapım tekniği, fabrika-
da üretim, yerinde uygulama, altyapısal sistemler 
ve peyzaja yaklaşım başlıkları altında açılmakta. 
Sonuçlar bölümünde Komün-Aksiyon Duvar-
lar’ın sürdürülebilir bir yapı bileşeni olarak 
potansiyelleri ortaya konulurken bir yandan da 
bu ilk denemenin kent-parkı içindeki konumlanı-
şı ile kent-doğa-peyzaj ilişkileri konusunda açtığı 
tartışmalar değerlendirilmektedir.