62 Dosya: İstanbul’un Cumhuriyet Dönemi Modern Mimarlık Mirası

İstanbul Ticaret Odası Binası
İstanbul Ticaret Odası Binası, tarihi yarımada-
nın eteklerinde, Süleymaniye Camii’nin silueti-
nin hâkim olduğu Haliç kıyısında konumlanır 
(
Resim 3
). Türkiye modern mimarlık mirasının 
özgün örneklerinden biri olan yapının proje-
si 1963 yılında
4
Orhan Şahinler’in birincilik 
ödülünü aldığı genel bir yarışma ile elde edil-
miştir. Yarışma sonucunun açıklanmasından 
sonra Şahinler’e 
“Haliç kıyısında, Süleymaniye 
Camii’nin eteklerinde bina inşa etmek sorum-
luluk…” 
diyerek hassasiyetini belirten yarışma 
jüri üyelerinden Sedat Hakkı Eldem’in sözleri 
değerlendirmelerinde etkili olan ana karar hak-
kında fikir vericidir (Yapıcı, 2006: 95).
Projenin uygulaması ancak 1970 yılında ta-
mamlanabilmiştir. Şahinler (1970), yapının inşa-
atının uzun sürmesinin en önemli nedenleri ara-
sında zeminin çamur tabakalarının sıkıştırılması, 
yoğunlaştırılması, yapının oturma ve dönmesinin 
tamamlanmasını bekleme gerekliliklerini sayar. 
Su tecridi ve radye temelin yüksekliğinde Haliç’in 
su seviyesine göre yapılan değişimler hem maliyet 
hem de süreç için olumsuz şartlar oluşturmuştur.
İstanbul Ticaret Odası yaklaşık 10.000 m
2
’lik 
bir inşaat alanında, iki ana kütleden oluşan bir 
büro yapısıdır. Yapı, alçak bölücü tefriş eleman-
ları ile düzenlenen iç mekân açık büro kurgusu 
ile tek bir mekânda esnek planlama anlayışını 
örnekleyen bir uygulamadır. Planlamada, büro 
alanlarının yanı sıra toplantı salonu, okuma sa-
lonu, sergi holü, kütüphane, yemek salonu gibi 
destekleyici mekânlara yer verilmiştir (
Resim 4
). 
Yalın bir mimariye sahip olan yapının en belir-
gin özellikleri kütle oranları, düşey cephe hatları 
ve saçakları ile malzeme kullanımıdır. Özellik-
le çıplak betonarme yüzeyler, yapay/doğal taş 
kaplamalar, bakır çatı örtüsü gibi malzemelerin 
mimar•ist 2018/2
71