6. мавзу: тайга-ўрмон зонасининг тупроқлари. БотқОҚ Ўрмон-дашт ва дашт зонасининг қора тупроқлари тупроқлар

7-МАВЗУЛАР: МДХ тупроқлари.ТАЙГА-ЎРМОН ЗОНАСИНИНГ ТУПРОҚЛАРИ. БОТҚОҚ ЎРМОН-ДАШТ ВА ДАШТ ЗОНАСИНИНГ ҚОРА ТУПРОҚЛАРИ.

• Режа
• 1.Подзол тупроқларнинг таркиби, хоссалари ва классификацияси.
• 2.Тайга-ўрмон зонасн тупроқдаридан қишлоқ хўжалигида фойдаланиш. 3.Ботқоқ тупроқларнинг тузилишида таркиби ва хоссалари.
• 4. Ўрмон-дашт зонасинпнг қора тупроқларн.
• 5. Қора тупроқларнинг таркиби ва хоссалари.
• 6. Қора тупроқлардан қишлоқ хўжалигида фойдаланиш ва унумдорлигини ошириш тадбирлари.

Тайга ўрмон зонаси МДҲнинг бореал (мўътадил совуқ) минтақасининг катта қисмини эгаллайди.Бу зона шимолдан тундра, жанубда ўрмон-дашт зонаси билан чегараланади.Зона-майдони 1150 млн га яқин бўлиб,(ўрмон қўнғир тупроқлари билан бирга) МДХ территориясининг 52%ни ташкил этади. 64% майдони текисликларга ва 36% тоғли ўлкаларга тўгри келади.

• Тайга ўрмон зонаси МДҲнинг бореал (мўътадил совуқ) минтақасининг катта қисмини эгаллайди.Бу зона шимолдан тундра, жанубда ўрмон-дашт зонаси билан чегараланади.Зона-майдони 1150 млн га яқин бўлиб,(ўрмон қўнғир тупроқлари билан бирга) МДХ территориясининг 52%ни ташкил этади. 64% майдони текисликларга ва 36% тоғли ўлкаларга тўгри келади.

Ноқора тупроқ

• Табиий хўжалик хусусиятларига кўра тайга-ўрмон зонасининг Шимолий районлари (ўрмон сур тусли тупроқлари) билан бирлаштирилади ва бу зона ноқора тупроқ "зонаси деб аталади, Иқлими мўътадил совуқ ва етарли даражада намланган бўлиб, ғарбий қисми нисбатан юмшоқ иқлимли, шарққа томон қуруқлашиб (континентал) боради.

Рельефи.Зонанинг Европа қисми учун текис рельеф ҳарактерди бўлиб унинг шаклланишида музликлар катта роль ўйнаган.Тупроқ пайдо қилувчи она жинслари ўзининг келиб чиқиши ва таркибига кўра жуда хилма-хил, Европа қисмида ва ғарбий Сибир паст текислигида турлн механик таркибли морена ва муз сувлари ётқизиқлари тарқалган. Зонадаги кўпчилик она жинсларнинг карбонатсиз бўлиши ҳарактерли ўсимликларига боғлиқ.

• Рельефи.Зонанинг Европа қисми учун текис рельеф ҳарактерди бўлиб унинг шаклланишида музликлар катта роль ўйнаган.Тупроқ пайдо қилувчи она жинслари ўзининг келиб чиқиши ва таркибига кўра жуда хилма-хил, Европа қисмида ва ғарбий Сибир паст текислигида турлн механик таркибли морена ва муз сувлари ётқизиқлари тарқалган. Зонадаги кўпчилик она жинсларнинг карбонатсиз бўлиши ҳарактерли ўсимликларига боғлиқ.