6-mavzu: qishloq xo’jaligi infratuzilmasining turlari va ahamiyati

Yillik rejada istiqbol rejaning shu kalendar yilga mo`ljallangan ko`rsatkichlari aniqlashtiriladi, avval ko`zda tutilmagan va rejaning muvaffaqiyatli bajarilishini ta’minlashga yordam beradigan qo`shimcha tadbirlar belgilanadi. Tabiiy iqlim sharoitlariga bog`liq bo`lgan qishloq xo`jaligi ishlab chiqarishi uchun bu xususiyat juda zarurdir.

Istiqbol rejalar kelgusi bir necha yilda korxonani ijtimoiy va iqtisodiy rivojlantirishning asosiy yo`nalishlari, sur’atlari va ko`lamini belgilab beradi. Istiqbol rejalar ko`pincha prognoz xarakteriga ega bo’ladi.

Bashoratlash joriy rejalardan farq qilib, direktiv xarakterga ega bo’lmaydi. Bashorat ko’rsatkichlari ilmiy-texnikaviy taraqqiyotning asosiy yo`nalishlarini hisobga olgan holda ishlab chiqiladi.

Qo`yilgan vazifani bajarish muddatiga ko`ra, istiqbol rejalar uzoq muddatli (5-15 yil) va o`rta muddatli (2-5 yil) rejalarga bo`linadi.

Bashoratlash - kelajakda ro`y berishi mumkin bo`lgan turli hodisa va jarayonlarni statistik, ijtimoiy, iqtisodiy va boshqa turdagi tadqiqotlar yordamida ilmiy asoslangan holda avvaldan aytib berishdir.

Bashorat qilish – korxona, tarmoq va sohalar miqyosida hamda butun mamlakat miqyosida iqtisodiyot holatini ilmiy asoslagan holda oldindan ko’ra bilishdir.

Bashorat qilish shuningdek, iqtisodiyotning u yoki bu holatiga erishishning muqobil yo’llari, usullari va muddatlarini tanlash yoki muhokama qilishni ham anglatadi.

Rejalashtirish doimo kelajakka yo’naltirilgan bo’ladi. Bu holat uni ma’lum bir darajada bashorat qilishga o’xshash qilib qo’yadi. Biroq rejalashtirishdan farqli ravishda bashorat qilish jarayonida belgilangan maqsadlarga erishish imkoniyatlari aniqlanadi.

Bashorat ehtimoliy xarakterga ega bo’ladi. Unda odatda kelgusida turli xatti-harakatlar va tashqi (tabiiy, iqlim, iqtisodiy, ilmiy-texnik va hokazo) omillar ta’siri ostida u yoki bu maqsadlardan chetga chiqish ehtimoli darajasi baholanadi.

Reja va bashorat korxona rivojlanishi istiqbollarini aniqlashga yo’naltirilgan ikkita muqobil yondashuv emas, balki xo’jalik strategiyasini ishlab chiqishning bir-birini to’ldirib turuvchi bosqichlari bo’lib, bunda reja korxona boshqaruvining asosiy vositasi hisoblanadi.

Shu sababli har bir holatda bashorat qilingan ko’rsatkichlardan rejalashtirilgan ko’rsatkichlarga o’tish ta’minlanishi lozim bo’ladi.

E’TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT!

E’TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT!