6 Маъруза Yarimo‘tkazgichlar va dielektriklarda kinetik xodisalar. Galvanomagnetik, termoelektrik va termomagnetik samaralar. Xoll samarasi


– расм. Нернст – Эттингсгаузеннинг кўндаланг



Download 1,08 Mb.
bet14/15
Sana24.02.2022
Hajmi1,08 Mb.
#206226
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   15
Bog'liq
2 5345844822945041219

5 – расм. Нернст – Эттингсгаузеннинг кўндаланг
термомагнит эффекти.

Кўриниб турибдики Холл доимийсидан фарқли равишда q нинг ишораси заряд ташувчилар ишораларига боғлиқ бўлмайди. Ҳақиқатан ҳам заряд ташувчиларнинг электр майдонидаги дрейфида заряд ишорасининг ўзгариши дрейф йўналишининг ўзгаришига, бу эса ўз навбатида Холл доимийси ишорасининг ўзгаришига олиб келади. Қаралаётган бу ҳолда эса диффузия оқими ҳамма вақт, зарядлар ишорасига боғлиқ бўлмаган ҳолда, намунанинг иссиқ учидан унинг совуқ учига қараб йўналган бўлади. Шунинг учун Лоренц кучининг йўналиши мусбат ва манфий зарядлар учун қарама-қарши йўналган, аммо электр зарядларининг оқими ҳар иккала ҳолда ҳам бир хил бўлади.

Кўриниб турибдики Холл доимийсидан фарқли равишда q нинг ишораси заряд ташувчилар ишораларига боғлиқ бўлмайди. Ҳақиқатан ҳам заряд ташувчиларнинг электр майдонидаги дрейфида заряд ишорасининг ўзгариши дрейф йўналишининг ўзгаришига, бу эса ўз навбатида Холл доимийси ишорасининг ўзгаришига олиб келади. Қаралаётган бу ҳолда эса диффузия оқими ҳамма вақт, зарядлар ишорасига боғлиқ бўлмаган ҳолда, намунанинг иссиқ учидан унинг совуқ учига қараб йўналган бўлади. Шунинг учун Лоренц кучининг йўналиши мусбат ва манфий зарядлар учун қарама-қарши йўналган, аммо электр зарядларининг оқими ҳар иккала ҳолда ҳам бир хил бўлади.

 

Риги – Ледюк эффекти.

 

Температура градиенти ҳосил қилинган яримўтказгични температура градиентига перпедикуляр йўналган магнит майдонига киритганимизда унда дастлабки иссиқлик оқими ва B нинг йўналишига пепендикуляр бўлган температуралар фарқи ҳосил бўлади (6–расм). Кўндаланг температура градиентини қуйидаги кўринишда ёзиш мумкин:

(24)

бу ерда S – берилган модда хоссаларини характерловчи Риги–Ледюк доимийси.

Риги–Ледюк эффекти диффузияланувчи заряд ташувчилар заряд билан бирга иссиқлик ҳам ташишлари билан (иссиқлик ўтказувчанлик) боғланган. Магнит майдонисиз иссиқлик оқими намунанинг иссиқ учидан унинг совуқ учига қараб, яъни –xT га параллел йўналган бўлади. Магнит майдонида диффузия ва иссиқлик оқимлари Лоренц кучи таъсири остида қандайдир бурчакка бурилади. Шунинг учун иссиқлик оқимининг Y ўқи бўйлаб йўналган ташкил этувчиси юзага келади ва у температура градиентининг yT ташкил этувчисининг пайдо бўлишига олиб келади. Берилган диффузия йўналишида Лоренц кучининг йўналиши заряд ташувчилар ишорасига боғлиқ бўлганлиги учун иссиқлик оқимининг бурилиш бурчаги ва унга мос равишда S доимий ҳам мусбат ва манфий ишорали заряд ташувчилар учун турли ишораларга эга бўлади.



Download 1,08 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   15




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish