6. Bevosita potensiometriya



Download 288,18 Kb.
Pdf ko'rish
bet5/13
Sana21.07.2022
Hajmi288,18 Kb.
#834833
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   13
Bog'liq
Analitik Kimyo YN

4
 


8. Potensiometrik titrlash jarayonida elektrod potensialining o‘zgarishi. Ekvivalent nuqtani aniqlash usullari.
Ekvivalent nuqtani aniqlash usullari. Potensiometrik titrlash — aniqlanayotgan modda miqdoriga ekvivalent 
miqdorda aniqlovchi modda (standart) eritmasidan qo'shilganda elektrodlar sistemasida yuzaga keladigan, potensiallar 
ayirmasinnig keskin o'zgarishiga asoslangan miqdoriy analiz usulidir. Ekvivalent nuqta yaqinida elektrokimyoviy 
reaksiyalaming biri ikkinchisi bilan almashinadi. Potensialning keskin o'zgarishiga potensial sakrash yoki titrlashning 
oxirgi nuqtasi (TON) deyiladi. Potensial sakrashga quyidagi omillar ta’sir qiladi: - erituvchi va elektrolit fonining tabiati 
-elektrolitningkonsentratsiyasi;elektrod materiali va sirt yiizasi; - harorat. Potensiometriyada titrlashning oxirgi nuqtasini 
topish uchun hisoblash va chizma usullarida foydalaniladi. 1. Hisoblash usullarida titrlanadigan modda eritmasiga 
titrantning eritmasidan teng miqdorda qo‘shib, har bir qo'shilgan hajm, unga to'g'ri keladigan potensialning qiymati va 
bir-biriga yaqin har ikkala nuqta orasidagi potensiallar farqi ham qayd qilinadi.Eng katta soha ekvivalentlik nuqta 
joylashgan soha hisoblanadi. 2. Chizma usullari. Titrlashning oxirgi nuqtasini aniqlashning chizma usullari integral 
(to'liq), differensial (farqli), ikkinchi tartibli hosila va boshqa usullarga bo'linadi. a) Integral usuli da EYK ning titrant 
hajmi (V) ga bog'liqlik chizmasi chiziladi. Bu chizma asosida ekvivalent nuqta va titrlashning oxirgi nuqtasini topish 
uchun urinmalar o'tkaziladi. O'tkazilgan urinmalar kesish nuqtalarining abssissalar o'qiga perpendikular bo'lgan 
balandligi topiladi. Bu balandlik teng ikki qismga bo'linadi va kesishgan nuqtadan titrlash egri chizig'i bilan 
kesishguncha ordinatalar o'qiga parallel o'tkaziladi. Shu paralleling titrlash egri chizig'i bilan kesishish nuqtasidan esa 
abssissalar o'qiga perpendikular tushiriladi. Ushbu perpendikulaming abssissalar o'qi bilan kesishish nuqtasi TON iga 
to'g'ri keladi. b) Differensial usul TON ini topishning ancha oson va aniq usulidir, bunda D£/DK nisbatning qo'shilgan 
titrant hajmiga bog'liqligi chizmasi chiziladi. Cho'qqisimon egri chiziq cho'qqisidan abssissalar o'qiga tushirilgan 
perpendikular titrlashning ekvivalent nuqtasi (TON)ga to'g'ri kelgan hajmini ko'rsatadi Differensial usulda TON ini 
topishning aniqligini oshirish uchun ikkinchi tartibli hosila olish usulidan foydalaniladi.d) Ikkinchi tartibli hosila olish 
usulida A2E /A V 2 ning qo'shilgan titrant hajmiga bog'liqlik chizmasi chiziladi. Egri chiziqlarning uchlarini 
tutashtirganda abssissa o ‘qi bilan chiziqning kesishish nuqtasi TON iga to‘g‘ri keladi 
9. Potensiometrik titrlashda ishlatiladigan reaksiya turlari. Potensiometrik titrlashning amaliyotda ishlatilishi.
Potensiometrik titrlashni qo‘llanishi Mazkur usul universal bo‘lib, titrlashni barcha: kislota-asos, oksidlanish 
qaytarilish, kompleksonometrik cho‘ktirish, suvsiz muhitda titrlash usullarida TSN aniqlashda qo‘llash mumkin. 
Indikator elektrodi sifatida shisha, simob ionselektiv, platina va kumush elektrodlari, solishtirma elektrod sifatida – 
kalomel va kumush xlorid elektrodlar ishlatiladi. Potensiometrik titrlash usuli yuqori aniqlik, sezgirlikka ega bo‘lib, 
loyqa suspenziyalar, rangli, va suvsiz muhitda ham ishlatilishi, bitta eritmadagi turli anionlarni masalan, argentametrik 
titrlashda xlorid va yodid ionlarni aniqlash mumkin. Potensiometrik titrlash usullarida ko‘pchilik dorivor moddalar 
masalan: askorbin kislotasi, sulfanilamid preparatlari, barbituratlar, alkaloidlar va boshqalarni aniqlash mumkin 
10. Potensiometrik titrlash usuli bilan kislota va ishqorlar miqdorini aniqlash. 
Kislota-asosli titrlash. Erituvchi sifatida suv ishlatilsa, kislotaasosli titrlash quyidagi kimyoviy reaksiyalar bilan 
ifodalanishi mumkin: N + O N =H2O yoki H3O'+OH=2H2O N"+VON=V+N2O yoki N zO+ V O N =V "+ 2 N2O 
• 
NA+ ON = A -+ N2O yoki N A + V O N =V "+ A + N2O 
T itrlashning oxirgi nuqtasini (t.o.n.) aniqlash uchun potensial qiym ati eritm adagi vodorod ionlari aktivligining 
funksiyasi bolgan elektrodlar ishlatiladi. K uchli kislota yoki kuchli asoslarning aralashmasini suvli eritm alarda 
tabaqalab titrlash imkoniyati yo‘q, chunki suv ularning kuchini tenglashtirish xususiyatiga ega. Biroq kuchli kislotani 
kuchsiz k islo ta ishtirokida ishqor eritm asi bilan titrlash, ayrim hollarda ular aralashm asini tabaqalab titrlash ham 
mumkin. Potensiom etrik usul kuchsiz kislota va asoslarning aralashm asini yoki ko ‘p negizli kislota yoki asoslarni K 
/K ^>10‘' bo'lganda (K — tegishli dissotsiatsiya konstantalari) ~ 1 % xato bilan aniqlash im konini beradi. Suvsiz yoki 
aralash erituvchilarni ishlatib murakkab tarkibli kislota (yoki a so sla r) aralash m alarin i titrlash m um kin. Bunda 
suvsiz erituvchilarning quyidagi xossalaridan foydalaniladi: 1 ) kislota va aso slarn in g dissotsilanish darajasini o 'zg 
artirish ; 2 ) k islo ta va asoslarni ionlashgan holatdan ionlashm agan holatga va aksincha o'tkazish; 3) erigan moddaning 
kislota-asosli xossalarini o‘zgartirish. E rigan m oddaning kislota-asosli xossalariga erituvchi ta ’sir ko‘rsatadi 
19. Polyarografik va amperometrik analiz usullarining amaliyotda ishlatilishi. 
Elektrodlarda bir me’yorda va asta sekin ortib boruvchi kuchlanish berilganda aniqlanadigan eritma analiz qilinadi. 
Bunday elektroliz jarayonida tok kuchining kuchlanish qiymatiga bog‘liqligi asbob (polyarograf) yordamida chiziladi. 
Bunday egri chiziq volt-amper egrisi yoki polyarogramma deyiladi. Bu analiz qilinadigan eritmaning ham sifat ham 
miqdor tarkibini aniqlashga imkon beradi. Bu metodda ekvivalent nuqta aniqlanadigan moddaning oksidlanish yoki 
qaytarilishi hisobiga yuzaga keladigan chekli polyarografik tok kuchining keskin o‘zgarishi asosida aniqlanadi. Bu 
metod polyarografik metodga qaraganda ham aniqroqdir. Bu metodda aniqlanadigan modda elektroaktiv bo‘lishi shart 
emas, titrant yoki reaksiya mahsulotining eletroaktiv bo‘lishi yetarlidir. 

Download 288,18 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   13




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish