6-amaliy mashg`ulot. Standart, ularning turlari, ishlab chiqish tartibi va tasdiqlanishi

6-AMALIY MASHG`ULOT. STANDART, ULARNING TURLARI, ISHLAB CHIQISH TARTIBI VA TASDIQLANISHI

6.1. Standartlashtirish bo’yicha me’yoriy hujjatlar va toifalari

Standartlashtirish bo’yicha me’yoriy hujjatlar davlat boshqaruv idoralari, xo’jalik faoliyati sub’ektlari ishlab chiqish, ishlab chiqarishga mahsulotni tayyorlash, uni ishlab chiqish, realizatsiyasi (etkazish, sotish), foydalanish (ekspluatatsiya), saqlash, tashishi va utillashtirish, xizmatlar ko’rsatish va ishlarni bajarishda, texnik (konsruktorlik, texnologik, loyihalash) hujjatlarni ishlab chiqishda hamda texnik shartlar, mahsulotga (ko’rsatiladigan xizmatlarga) qo’yiladigan katalog varaqalari qo’llaniladi.
O’zbekiston Respublikasi hududida standartlashish ob’ektlariga qo’yiladigan talablarni belgilovchi me’yoriy hujjatlarning quyidagi toifalari amal qiladi:
- xalqaro (davlatlararo, mintaqaviy) standartlar;
- O’zbekiston Respublikasining standartlari;
- tarmoq standartlari;
- tashkilotlarning standartlari;
- xorijiy mamlakatlarning milliy standartlari.
Xalqaro standart (ISO va h.k.) - bu standartlashtirish bilan (standartlashtirish bo’yicha) shug’ullanadigan xalqaro tashkilot tomonidan qabul qilingan va iste’molchilar ommasi foydalana oladigan standartdir.
Mintaqaviy standart (MGS) esa, standartlashtirish bilan shug’ullanadigan mintaqaviy tashkilot tomonidan qabul qilingan va iste’molchilar ommasi foydalana oladigan standartdir.
Davlatlararo standart (ГОСТ) - bu standartlashtirish, metrologiya va sertifikatlashtirish bo’yicha davlatlararo kengash yoki qurilish va texnikaviy me’yorlash davlatlararo ilmiy-texnikaviy komissiyasi qabul qilgan va iste’molchilar ommasi foydalana oladigan standartdir.
Milliy standart (O‘z DSt) - bu standartlashtirish bo’yicha milliy idora tomonidan qabul qilingan va iste’molchilar ommasi foydalana oladigan standartdir.
Tarmoq standarti (TSt) – bu xalq xo’jaligi (sanoat) tarmog’ini boshqarish davlat idorasi tomonidan uning vakolatiga muvofiq tasdiqlangan standartdir.