6- amaliy mashg’ulot. Qator orasiga ishlov berish mashinalari va ularni ishga tayyorlash tartibini o‘rganish

6- amaliy mashg’ulot. Qator orasiga ishlov berish mashinalari va ularni ishga tayyorlash tartibini o‘rganish
1. Ishning maqsadi: O‘simlik qator orasiga ishlov berish usullari va agrotexnik talablar, kultivatorning tuzilishi, ish jarayoni va uni ishga tayyorlash bo‘yicha ko‘nikmalar berish.
2. Kerakli jihozlar:KXM-4 kultivatori, ko‘rgazmali qurollar, o‘quv filmlari.
3. Ishni bajarish tartibi:
Ekinlar qator orasiga ishlob berishda begona o‘tlarni yo‘kotish, tuproqni hamda qatkalokni yumshatish, sug‘orish uchun egat olish, o‘g‘itlar bilan oziqlantirish ishlari bajariladi.
Paxtachilikda qo‘llaniladigan kultivator–oziqlantirgichlar to‘rt qatorli 60 va 90 sm sxemada ekilgan go‘za va boshka chopiq talab etiladigan ekinlar qator oralarini ishlashga mo‘ljallangan.
Agrotexnik talablar: ishchi qismlarni ishlov berish chuqurligi bo‘yicha yurish notekisligi, ko‘pi bilan 1 sm; himoya zonasini kengligi bo‘yicha notekisligi, ko‘pi bilan 2 sm; g‘o‘za ko‘chatlarining shikastlanishi, ko‘pi bilan: bir o‘tishda 1% va butun mavsum davomida 5%; begona o‘tlarni yo‘qotish darajasi, kamida 98%; qator orasiga ishlov berishda tuproqni uvalanish sifati: o‘lchami 25 mm dan kichik fraksiyalar miqdori, kamida 55% va o‘lchami 50 mm dan katta fraksiyalar miqdori, ko‘pi bilan 20%; o‘g‘it sepish apparatlarining sepish notekisligi, ko‘pi bilan 8-10%; o‘g‘it solgichlari o‘g‘itlarni g‘o‘zaning rivojlanishiga qarab 23-24 sm dan 14-16 sm gacha chuqurlikda va g‘o‘za qatoridan 15-18 sm dan 28-30 sm gacha uzoqlikda tuproqqa ko‘mib ketishi lozim.
Kulьtivator (2.20-rasm) oldi 1 va orqa 2 ramali seksiyalardan iborat bo‘lib, uning har bir qatordagi tortqichlari 3 gaishchi qismlar 4 mahkamlanadi.

2.20-rasm. Kultivatorning tuzilishi:1-oldingi rama; 2-keyingi rama; 3-tortqich; 4-ishchi qism;
5-gidrotsilindr; 6-o‘g‘it yashigi; 7- o‘g‘it o‘tkazgich
Tortqichlar 3 gidrotsilindrlar 5 yordamida ishchi va transport holatiga o‘tkaziladi. Oldingi ramalar traktorning o‘ng va chap tomonidagi bo‘ylanma to‘sinlariga mahkamlangan bo‘lib, ularga har bir qator uchun ishchi qismlar bilan jihozlangan tortqichlar 3 o‘rnatilgan.
Bundan tashqari kulьtivatorning orqa seksiyasiga to‘rtta (KMX-65 rusumli) o‘g‘it miqdorlagich 6 o‘rnatilgan bo‘lib, o‘simliklarni o‘g‘itlar bilan oziklantirish uchun xizmat qiladi.
Kultivatorning ishchi qismlarining turlari 2.21-rasmda ko‘rsatilgan.