5-variant 1– topshiriq. Gimnastikaning rivojlanish tarixi. Reja

So‘zning jo‘shqinlik funksiyasi o quv va tarbiyaviy vazifalarni

hal etishga yordam beradi. Nutqning jo ‘shqinligi

so‘zning ahamiyatini oshiradi va ularning ma’nosini tushunishga

yordam beradi. Bu o ‘qituvchining o ‘rganiladigan darsga

munosabatini bildiradi, o^quvchilarning qiziqishini, o ‘z yutuqlariga

ishonch, qiyinchilikni yengib o ‘tish xohishini orttiradi.

Ma’no mazmunli, iborani logik va grammatik to‘g‘ri tuzish,

obrazli, ifodali, aniq intonatsiyali, mimika—imo-ishora orqali

jo ‘shqinlikka erishiladi.

Tasvirlash bu — bolalarda faoliyat haqidagi tushunchalarni

vujudga keltirish usuli.Tasvirlashda harakat-faoliyatning asosiy

belgilari nima qilish kerakligi aytiladi, lekin ko‘rsatilmaydi.

Nima uchun shunday qilish kerakligi tushuntiriladi. Bundan

birinchi tushunchani hosil qilish uchun yoki oddiy faoliyatlarni

o ‘rganishda, o ‘quvchilar o ‘z bilimlari va tajribalaridan

foydalana bilgandagina qo‘llaniladi.

Tushuntirish — harakat-faoliyatlarga boigan ongli muomalani

rivojlantirishning zaruriy usuli, negaki bu texnika detalini

tafsilotini ochib berishga qaratilgan bo'lib, asosiy savol:

„Nima uchun?“ga javob beradi.

Suhbat — bir tomondan, faollikni oshiradi,o‘z fikrlarini

ayta bilishni rivojlantiradi,boshqa tomondan esa, o ‘qituvchiga

o cz o^quvchilarini bilish,qilingan ishlarni baholashga yordam

beradi. Suhbat o ‘qituvchining savoli va o'quvchining javobi

tarzida yoki o ‘z fikrini erkin izhor qilish orqali oktadi.

Tahlil qilish — suhbatdan, faqat u yoki bu vazifani

bajargandan so‘ng olib borilishi bilan farq qiladi. Tahlil bir

tomonlama boTishi ham mumkin (uni faqat o'qituvchi

o ‘tkazgandagina) yoki ikki tomonlama — o ‘quvchi!ar ishtirokida

suhbat tarzida bo‘lishi ham mumkin. Tahlilning ikkinchi

shakli ta’lim va tarbiya vazifasini samaradorlik bilan hal etish

imkonini beradi.

Vazifa — dars oldidan qo‘yiladigan vazifalarni yoki dars

davomida juz’iy vazifalarni ko‘zda tutadi.

Ko‘rsatish — (yoki farmoyish berish) qisqaligiga va so'zsiz

bajarilishini talab etish bilan farq qiladi. Bu o^uvchilarga

vazifalarni bajarish imkoniyatiga ishonchni oshiradi. Ko‘rsatish

orqali o ‘quvchilar aniq hal etish usulini bilib oladilar, xatolarini

to‘g‘rilaydilar.

Baholash faoliyatlarning bajarilishini tahlil qilish natijasidan

iborat. Baho mezoni o ‘quv jarayonining vazifasiga bog‘liq,

shuning uchun ham bir necha xilma-xillikka ega:

1. Baholash standart texnikasining bajarilishini qiyoslash

orqali qoida sifatida, o ‘rgatishning boshlang‘ich davrida qoilaniladi.

Tajriba va bilimlarning to^planishi ularning amalda

bajarilishi natijalariga qarab toiiq o ‘tib bo'Iingan materiallar

asosida baholanadi.

2. Baholash boshqa o'quvchi bajargan texnikaga taqqoslash

orqali — o ‘ziga xos konkurs bahoni vujudga keltirish yo‘li bilan

ham amalga oshiriladi.

3. Baholash faoliyat natijasini aniqlash yoli orqali bo‘ladi.

Qoida sifatida harakatning qimmati ham hisobga olinadi. U

0 ‘quvchini erishilgan yutuqlar bilan o ‘zi bajargan texnikasini