5 morfologiya. So‘z turkumlari. Ot

ASLIY VA NISBIY SIFATLAR


Belgini to'g'ridan to'g'ri ifodalaydigan va uni darajalab ko'rsatish imkoniyatiga ega bo'lgan sifatlar asliy sifatlar deyiladi. Bunday sifatlar –roqqo‘shimchasini qabulqiladi:chiroyli, shirin, oq, aqlli, yuzaki, mazali, go'zal, qora, qizil, basavlat, о'tkir, xushbo'y, serg'ayrat, tavakkalchi, nafis, xushbichim.
Belgini to'g'ridan to'g'ri emas, balki boshqa bir tushunchaga nisbatlagan holda ifodalaydigan va daraja ko'rsatish imkoniyatiga ega bo'lmagan sifatlar nisbiy sifatlar deyiladi.Bunday sifatlar –roqqo‘shimchasini qabul qilmaydi.so'nggi, kuzgi, rango-rang, serdaraxt, ko'chma, derazali, soyaki, devoriy,g’arbiy, g'ishtin.


SIFAT DARAJALARI
Belgining ortiq yoki kamlik jihatidan farqlanishi sifat darajalari, ana shunday ma’no ifodalovchi shakllar esa daraja shakllari deyiladi.
Sifatning quyidagi to'rt xil darajasi mavjud:
1. Oddiy darajabelgining odatdagi me’yorda ekanligini bildiruvchi va boshqa darajalar uchun asos bo'lib xizmat qiluvchi sifat shaklidir: shirin,katta,toza,yangi.
Bunday sifatlarda maxsus daraja hosil qiluvchi vosita bo’lmaydi. Masalan: Shirin olma birikmasidagi shirin sifati belgining odatdagi me’yordaligini, ya’ni shirinlik belgisi ko'p ham, oz ham bo'lmagan umumiy belgisini ifodalagan.