5-mavzy: shaxsning shartli kasbiy tuzilmasi. Kasbiy motivatsiya

Шахснинг жамиятдаги ижтимоий хулқи ва ўзини қандай тутиши, эгаллаган мавқеи, фаолиятнинг амалга ошиши ва шахс хулқ - атворини тушунтириш учун психологияда «мотив» ва «мотивация» тушунчалари ишлатилади.

Мотив - конкрет тушунча бўлиб, у шахсдаги у ёки бу хулқ-атворга нисбатан мойиллик, ҳозирликни тушунтириб берувчи сабабни билдиради. ҳар бир одам ўзига хос тарзда у ёки бу вазиятни идрок қилиш ва баҳолашга мойил бўлади.
Мотивация - инсон хулқ-атвори, унинг боғланиши, йўналиши ва фаоллигини тушунтириб берувчи психологик сабаблар мажмуини билдиради.
У ёки бу шахс хулқини тушунтириб бериш керак бўлганда ишлатилади, яъни: «нега?», «нима учун?», «нима мақсадда?», «қандай манфаат йўлида?» деган саволларга жавоб қидириш - мотивацияни қидириш демакдир.
Демак, у хулқнинг мотивацион таснифини ёритишга олиб келади

V.A.Krutetskiy o‘spirinlarda uchrashi mumkin bo‘lgan motivlarni quyidagicha ifodalaydi:

• 
  V.A.Krutetskiy o‘spirinlarda uchrashi mumkin bo‘lgan motivlarni quyidagicha ifodalaydi:
  
• 
  – biror o‘quv faniga nisbatan o‘spirinning qiziqishi;
  
• 
  – vatanga foyda keltirish istagi;
  
• 
  – shaxsiy qobiliyatini ro‘kach qilib ko‘rsatish;
  
• 
  – oilaviy an’analariga rioya qilishi;
  
• 
  – do‘stlari va o‘rtoqlaridan o‘rnak olganligi;
  
• 
  – ish joyining va o‘quv yurtining uyga yaqinligi;
  
• 
  – moddiy ta’minlanganlik;
  
• 
  – o‘quv yurti ko‘rinishining chiroyliligi yoki unga joylashishining osonligi singari motivlar.
  
• 
  E.A.Klimov o‘spirinlarda kasb tanlash jarayonida uchraydigan xatoliklarni quyidagicha ajratadi:
  
• 
  – biror-bir kasbning nufuzli ekanligiga baho berishdagi fikrlarga asoslanish;
  
• 
  – kasbga uzoq va noaniq tasavvurga binoan baho berish;
  
• 
  – biror kasb egasi bo‘lmish kishiga nisbatan ijobiy yoki salbiy munosabatda bo‘lishni tegishli kasbga ko‘chirish;
  
• 
  – kasbning oddiy kundalik tomonini nazar-pisand qilmasdan uning tashqi tomoniga sirtiga mahliyo bo‘lish;
  
• 
  – o‘rtoqlarining ta’siri ostida kompaniya uchun kasb tanlash va boshqalar.
  

E’TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT

http://fayllar.org