5-mavzy: shaxsning shartli kasbiy tuzilmasi. Kasbiy motivatsiya

Kasbiy tanlov va saralash - kasbiy faoliyatning alohida turlariga yaroqlilik darajasini aniqlashga yo‘naltirilgan shaxsning psixofiziologik xususiyatlari (tanlash) yoki aniq bir kasbga bo‘lgan psixofiziologik me’yoriy talablar (saralash) asosida shaxsni har tomonlama o‘rganish tizimi.

Kasbiy moslashish - ishlab chiqarishda kasbiy faoliyatning ijtimoiy-psixologik va tashkiliy-texnik sharoitlariga shaxsni moslashtirishga, uni muvofaqqiyatli ravishda kasbni egallashi uchun shart sharoitlarni yaratishga yo‘naltirilgan choralarning majmuaviy tizimi.

• 
  Ilg‘or xorijiy mamlakatlarda kasb tanlashga yo‘llash tajribasi
  
• 
  AQSHda kasb tanlashga yo‘llash tizimining ishi maktab yoshidagi o‘quvchilardan tortib to katta yoshdagi aholi kasbni mustaqil tanlashini qo‘llab-quvvatlashga yo‘naltirilgan.
  
• 
  Buyuk Britaniyada kasbga yo‘naltirishning vazifasi o‘quvchilarga kasb tanlashga yordam berishgina emas, balki mehnat bozori talablari doirasida o‘zlarini baholashga o‘rgatish; kasbni mustaqil tanlashga va u yoki bu turdagi professional faoliyatida amaliy tajriba oshirishiga alohida e’tibor qaratiladi. Ta’lim va kasbiy yo‘lining tanlashga yo‘naltirish ishlari yagona va uzluksiz jarayon sifatida qaraladi.
  
• 
  Fransiyada kasb tanlashga yo‘llash ishlari o‘qituvchilar, psixologlar va kasb tanlashga yo‘llash xizmati maslahatchilari bilan birgalikda olib boriladi. Bu jarayon o‘quvchilarni kasbga yo‘naltiruvchi barcha ishtirokchilarning hamkorligi bevosita uzviylik tamoyillari asosida olib boriladi
  
• 
  Yaponiyada ta’limning asosiy maqsadlaridan biri bu – o‘quvchilarni kasbga tayyorlashda, o‘quvchilarni kasbiy rivojlanishga o‘rgatish, kelajakdagi, shaxsiy fazilatlariga mos va o‘zlari qiziqqan kasbiy rivojlanish yo‘llarini to‘g‘ri tanlay olish qobiliyatini o‘stirish hisoblanadi.
  
• 
  

Шахснинг жамиятдаги ижтимоий хулқи ва ўзини қандай тутиши, эгаллаган мавқеи, фаолиятнинг амалга ошиши ва шахс хулқ - атворини тушунтириш учун психологияда «мотив» ва «мотивация» тушунчалари ишлатилади.