5-mavzu: Turistik marshrutlarni ishlab chiqishni usullari va tamoyillari. Reja

Qadimgi sayohatlarning marshrutlari insoniyatning to buyuk geografik kashfiyotlargacha bo‘lgan davrni o‘z ichiga oladi. Dastlabki marshrutlar oldin dan o‘rganiladigan joylarga sayohatlar uyushtirish hisoblanadi. Insoniyat taraqqiyotida qadimiy ibtidoiy odamlarning ovqat izlab ko‘chib yurishlarining izlari ham hozir topilgan, isbotlangan. Qadimiy davrlardagi sayohatchilarning marshrutlari asosan eramizdan oldini davrlardagi sayohatchilarning marshrutlari hisoblanadi. XX asrning buyuk sayyohi Tur Xeyerdal Polineziyaliklarning papirus va bals qayiqlarida Tinch okeanini suzib o‘tganligini va Amerikaga X.Kolumbdan ham oldin borganligini isbotladi.
Eramizdan 2 ming yil oldin Misrlik Sinuxit Edem mamlakatida sayohatda bo‘ldi, bu sayohat tafsilotlari papirusda yozilgan “Sinuxit sayohati” deb nomlangan asarda qayd qilingan. Eng katta va dastlabki sayohatlardan biri eramizdan oldingi VI asrda Misr firav’ni Nexao topshirig‘i bo‘yicha Afrikaning dengiz qirg‘oq chiziqlari bo‘ylab amalga oshirilgan 3 yillik sayohat hisoblanadi. Bu sayohatni Finikiyaliklar amalga oshirdi. Ular kemalarda Qizil dengizdan Hind okeaniga chiqishdi, 3 yildan so‘ng Gibraltar bo‘g‘ozidan o‘tib O‘rta yer dengizi orqali Misrga yetib kelishdi. Bunday sayohatlar tarixda juda ko‘plab qayd qilingan. Nexao topshirig‘i bo‘yicha finikiyaliklarning sayohatini keltirganimizning bosh sababi shundaki, aynan shu sayohatdan keyin 2 ta qit’a nomlandi:

1. 
   «Acy», «Azy» - kun chiqar–keyinchalik Osiyo nomi
   
2. 
   «Ereb» - kun botar keyinchalik Yevropa nomi.
   

Qadimiy marshrutlarni harakatlanish jihatidan 2 xil sharoitga bo‘lishimiz mumkin:

1. 
   Dengiz–suv yo‘li marshrutlari.
   
2. 
   Quruqlikdagi marshrutlar.
   

Dengizlar orqali amalga oshirilgan marshrutlar: Fernando Magellanning yer shari bo‘ylab sayohati, Robert Skott va R. Amundsenning shimoliy va janubiy qutblarga sayohatlari, Semyon Dejnyov va Vitus Beringning Shimoliy muz okeani bo‘ylab sayohatlari, F. Bellinsgauzenning janubiy qutbga sayohati, Mikluxo Maklay sayohati, Xristofor Kolumb va Jeyms Kukning okeanlar bo‘ylab sayohatlari marshrutlari, Jak Iv Kustoning okean va dengizlardagi tadqiqotlari sayohati marshrutlaridir.
Quruqlikda o‘tgan eng katta marshrut–«Buyuk ipak yo‘li» marshruti hisoblanadi. Shuningdek, xitoylik sayyoh Chjan Syan yurgan yo‘l ham jahondagi eng katta marshrutdir.