|
-расм. Умумий молиявий натижалар, уларнинг таркиби, тузилиши ва кўрсаткичларнинг бир-бири билан боғлиқлиги
Молиявий натижага дахлдор бўлган элементларнинг боғлиқлиги юзасидан аналитиклар қуйидаги қоиданинг сақланишига муҳим аҳамият қаратиши лозим.
-жадвал
Молиявий натижага дахлдор бирликлар ва уларнинг узвийлиги
Ф1/Ф0
|
|
СТ1/СТ0
|
|
ХК1/ХК0
|
|
А1/А0
|
|
1
|
Соф фойданинг ўсиши
|
>
|
Сотишдан тушумнинг ўсиши
|
>
|
Хусусий капиталнинг ўсиши
|
>
|
Активларнинг ўсиши
|
>
|
100
|
1.Активлар ўсишининг шарти
|
|
|
|
|
|
|
2.Молиявий салоҳиятнинг ўсиш шарти
|
|
|
|
|
3.Иқтисодий салоҳиятнинг ўсиш шарти
|
|
|
4.Фаолиятнингривожи ва тараққиётнинг шарти
|
Аналитиклар юқоридаги боғланишларда албатта “олтин қоида”нинг сақланишига эътибор қаратишлари лозим. Негаки, ушбу қоидага амал этмасдан бизнеснинг ҳаётийлигини, фаолиятнинг давомийлигини, иқтисодий ривожланишнинг макроиқтисодий барқарорлигини таъминлаб бўлмайди.
-жадвал_“Ўзбекистон_темир_йўллари”_АЖда_молиявий_натижага_дахлдор_бирликлар_ва_уларнинг_узвийлиги'>-жадвал
“Ўзбекистон темир йўллари” АЖда молиявий натижага дахлдор бирликлар ва уларнинг узвийлиги
Кўрсаткичлар
|
Ўтган йил
|
Хисобот йили
|
Фарқи (+;-)
|
Ўсиши, %
|
Дахлдорлик
|
Соф фойда
|
507 693 607
|
974 038 284
|
466 344 677
|
191.8
|
191.8 >154.0
|
Сотишдан соф тушум
|
3 362 225 550
|
5 180 801 340
|
1 818 575 790
|
154.0
|
154>130.7
|
Хусусий капитал
|
7 745 794 466
|
10 124 233 076
|
2 378 438 610
|
130.7
|
130.7<184.0
|
Активлар
|
13 198 104 658
|
24 276 893 065
|
11 078 788 407
|
184.0
|
184.0>100
|
Cоф фойда дахлдорлик даражаси сотишдан соф тушумдан нисбатан юқори бўлган, соф тушумнинг хусусий капиталга дахлдорлик даражаси юқори бўлган, хусусий капиталнинг активларга дахлдорлик даражасида нисбат сақланмаган. Корхонадаги умумий ҳолат ижобий баҳолаш мумкин.
-жадвал
“Ўзбекистон темир йўллари” АЖ нинг молиявий натижалар тўғрисидаги ҳисоботи (2016-2017 йй.)
Кўрсаткичларноми
|
2017 йил
|
2016 йил
|
Маҳсулот (иш ва хизмат) ларни сотишдан соф тушум
|
5 180 801 340
|
3 362 225 550
|
Сотилган маҳсулот (иш ва хизмат) ларнинг таннархи
|
3 191 287 162
|
2 474 622 038
|
Маҳсулот (иш ва хизмат)ларни сотишнинг ялпи фойдаси
|
1 989 514 178
|
887 603 512
|
Давр харажатлари
|
752 744 444
|
568 302 199
|
Бошқа операцион харажатлар
|
178 630 359
|
135 306 333
|
Асосий фаолиятнинг фойдаси
|
1 415 400 093
|
454 607 646
|
Молиявий фаолият бўйича харажатлар
|
833 455 050
|
159 047 300
|
Молиявий фаолиятнинг даромадлари
|
506 789 162
|
269 112 080
|
Даромад (фойда) солиғини тўлагунга қадар фойда
|
1 088 734 205
|
564 672 426
|
Фавқулоддаги фойда ва зарарлар
|
0
|
0
|
Даромад (фойда) солиғи
|
30 730 577
|
16 304 363
|
Фойдадан бошқа солиқлар ва йиғимлар
|
83 965 344
|
40 674 456
|
Ҳисобот даврининг соф фойдаси
|
974 038 284
|
507 693 607
|
Молиявий натижа, фойда ва рентабеллик кўрсаткичларини баҳолаш ва таҳлил қилиш йўллари
Молиявий натижалар тўғрисидаги ҳисоботни таҳлилиўқиш, вертикал, горизонтал, трендли таҳлил, молиявий коэффициентлар ва қиёсий таҳлил, омилли таҳлил усулларидан фойдаланган ҳолда олиб борилади.
Молиявий натижалар тўғрисидаги ҳисоботни ўқишда унинг сатрлар бўйича кўрсаткичлар таркибланишига, молиявий натижавийликни характерловчи умумий қаторларнинг қиймат ифодасига, ҳисобот даври ва ўтган йилнинг шу даври бўйича маълумотларга умумий изоҳ берилади.
Вертикал таҳлилда молиявий натижаларнинг шаклланишини бир қаторли ва кўп қаторли усулларида ўзаро фарқланишларига ва нисбий ўзгаришларига баҳо берилади. Бунда асосий жиҳат якуний яъни жамланган молиявий натижалар қаторида таркиб бўйича фойда ва зарарларнинг салмоғига баҳо берилади.
Горизонтал таҳлилда эса молиявий натижаларнинг шаклланиш қаторлари, кўрсаткичлари бўйича даврий ўзгаришларига мутлақ ва нисбий ифодаларда баҳо берилади.
Асосли ёки тренд таҳлилида молиявий натижалар ва улар таркибининг йиллар бўйича ўзгаришларига ва динамик ўзгаришларига баҳо берилади. Энг муҳим жиҳат асос йилига нисбатан ўзгаришларига баҳо беришга қаратилади.
Молиявий натижалар таҳлили ташқи ва ички субъектлар томонидан олиб борилади. Ички субъектлар томонидан олиб бориладиган таҳлил ички молиявий таҳлилқаторига киритилиб, фақат шу корхонанинг ходимлари томонидан олиб борилади.
-жадвал_Молиявий_таҳлилда_ўрганиладиган_кўрсаткичлар_тизими'>-жадвал
Молиявий таҳлилда ўрганиладиган кўрсаткичлар тизими
1.
|
Даромадлар
|
Маҳсулот сотишдан соф тушум
|
1.1.
|
|
Бошқа операцион даромадлар
|
1.2.
|
|
Молиявий фаолиятдан даромадлар
|
1.3.
|
|
Фавқулодда даромадлар
|
2.
|
Харажатлар
|
Сотилган маҳсулот(иш, хизмат)лар ишлаб чиқариш таннархи
|
2.1.
|
|
Давр харажатлари
|
2.2.
|
|
Молиявий харажатлар
|
2.3.
|
|
Фавқулодда харажатлар
|
3.
|
Фойда ва зарарлар
|
Ялпи фойда (зарар)
|
3.1.
|
|
Асосий фаолият фойдаси (зарари)
|
3.2.
|
|
Умумхўжалик фаолиятининг фойдаси (зарари)
|
3.3.
|
|
Молиявий фаолият фойда (зарар)
|
3.4.
|
|
Умумхўжалик фаолиятининг фойдаси (зарари)
|
3.5.
|
|
Фавқулодда фойда (зарар)
|
3.6.
|
|
Солиқ тўловига қадар фойда (зарар)
|
4.
|
Рентабеллик кўрсаткичлар
|
Сотув рентабеллиги
|
4.1.
|
|
Харажат рентабеллиги
|
4.2.
|
|
Капитал рентабеллиги
|
4.3.
|
|
Активлар рентабеллиги
|
4.4.
|
|
Асосий воситалар рентабеллиги
|
Таҳлилда молиявий натижалар (даромад ва харажатлар), фойда ва зарарлар, рентабеллик кўрсаткичларини жорий ва ўтган йил кўрсаткичлари таҳлил усулларида ретроспектив тарзда ўрганилади, ўзгариш сабаблари ва омиллари баҳоланади.
Молиявий ҳисоботларнинг халқаро стандартларида кўпгина тадбиркорлик субъектлари молиявий натижалар таҳлили юзасидан қуйидаги жиҳатларни очиб беришлари лозим6:
(a) молиявий натижаларни шакллантирган асосий омиллар ва таъсирлар;
(б) хўжалик юритувчи субъектининг фаолиятини молиялаштириш манбалари ва у томониданкўзланган мажбуриятларнинг капиталга нисбати коэффициенти;
(в) хўжалик юритувчи субъектининг (МҲХСларга мувофиқ) молиявий ҳолат тўғрисидаги ҳисоботдатан олинмаган ресурслари7.
-жадвал
Молиявий натижалар таҳлилида ўрганиладиган кўрсаткичлар тизими ва уларнинг таҳлили
№
|
Кўрсаткичлар
|
Ўтган йил
|
Ҳисобот йили
|
Фарқи (+,-)
|
Ўсиши, %
|
1.
|
Даромадлар (млн сўм):
|
3 631 337 630
|
5 687 590 502
|
2 056 252 872
|
156.6
|
|
Маҳсулот сотишдан соф тушум
|
3 362 225 550
|
5 180 801 340
|
1 818 575 790
|
154.0
|
|
Бошқа операцион даромадлар
|
0
|
0
|
0
|
0
|
|
Молиявий фаолиятдан даромадлар
|
269 112 080
|
506 789 162
|
237 677 082
|
188.0
|
|
Фавқулодда даромадлар
|
0
|
0
|
0
|
0
|
2.
|
Харажатлар (млн сўм):
|
3 337 277 870
|
4 956 117 015
|
1 618 939 145
|
148.5
|
|
Сотилган маҳсулот(иш ва хизмат)лар ишлаб чиқариш таннархи
|
2 474 622 038
|
3 191 287 162
|
716 665 124
|
128.9
|
|
Давр харажатлари
|
568 302 199
|
752 744 444
|
184 442 245
|
132.3
|
|
Бошқа операцион харажатлар
|
135 306 333
|
178 630 359
|
43 324 026
|
132.0
|
|
Молиявий харажатлар
|
159 047 300
|
833 455 050
|
674 407 750
|
523.9
|
|
Фавқулодда харажатлар
|
0
|
0
|
0
|
0
|
|
Do'stlaringiz bilan baham: |
