5-мавзу: Илк ўрта асрлар ўзбек давлатчилиги: ижтимоий-сиёсий, иқтисодий ва маданий ҳаёт

амид ул-мулк – давлат ҳужжатлари ва элчилик алоқалари вазири
амири-охур ёки мирохур – отхона бошлиғи лавозими бўлиб, бу амалдор султонга қарашли миниб юриладиган отларга эгаллик қилган.
амири-шикор – султоннинг ов ишлаларини ташкил қилувчи амалдор;
ариз – қўшин таъминоти билан шуғулланувчи вазир
арк – ички қалъа, подшоҳнинг шаҳар ичидаги қўрғон-саройи, қароргоҳи.
“арслонхон” ва “буғрохон” – олий даража ҳукмдори маъносини англатган.
банд – тошлардан бино қилинган сув омборининг тўғони; сув омбори; тўғон.
барзикор – қўшчи, зироаткор, қишлоқнинг меҳнаткаш аҳолиси
вазир – девонхона бошлиғи
вақф ерлари – мачит, мадраса, хонақоҳ ва мақбараларга вақтинча ёки абадий фойдаланиш учун бериладиган ерлар
девон – вазирлар маҳкамаси
жамоа ерлари – қишлоқ жамоалари тасарруфида бўлган маълум ҳажмдаги ер майдонлари
жуйбон – сув тақсимловчи мироб
иликхонлар – Мовароуннаҳрни 999 йилдан 1212 йилгача идора қилган қорахонийлар ҳукмдорларининг унвони.
иқтаъ – Салжуқийлар даврида ер парчаси, чек, уни ҳоким ўз вассалларига вақтинча берарди, ер мерос қолмасди. Иқтоънинг бир кўриниши.
иқтоъ – ўрта асрларда Яқин ва Ўрта Шарқ мамлакатларида ҳукмдор томонидан феодалга катта хизматлар эвазига инъом қилинган чек ер. Одатда, иқтоъ умрбод берилмай, ҳукмдор уни истаган вақтида қайтариб олиб, бошқа кишига тортиқ қилиши мумкин бўлган.
иқтодор – мулкдор
кориз – ер ости сув иншооти
Марв – Ўрта Осиёнинг энг қадимги шаҳарларидан бири. Туркманистоннинг Байрамли шаҳри яқинида, Мурғоб дарёси қирғоғида жойлашган.
мироб – сув хўжалиги бошқарувчиси
музораъа – ижарага бериладиган ерлар
мулки султоний – давлат тасарруфидаги ерлар
мулки хос – олий мартабали руҳонийлар ва саидлар қўл остидаги давлат солиқларидан қисман ёки тамомила озод қилинган ерлар.