5-mavzu: Elastiklik nazariyasining amalda qo'llanilishi 1-ma

5-MAVZU:Elastiklik nazariyasining amalda qo'llanilishi


1-masala
Elastiklik E_d=5 va chekli xarajat MS=30 bo’lganda mahsulot narxini toping. Yechish:
Narxni topish uchun monopol narx belgilash “bosh barmoq” qoidasi nomibilan yuritiladigan formuladan foydalanamiz. (esdan chiqarmaslik uchun E<0) Demak, ifodaning o’ng tomoni doim musbat bo’ladi. Uni quyidagicha keltirib chiqaramiz:

p p
(R-MS)/R=-1/(E^d )→ P/P-MC/P=-1/(E^d );

d
1-(MC/P)=-1/(E^dp)-(MC/P)=-1-1/(E^dp)÷׀MC/P=1+1/(E^d_p)

d
P=MC/(1+(E _p)) – bu keltirilgan formulaga qo’yib, P=MC/(1+(E _p))=30/(1+1/(-5))=3/4/5=150/4=37.5

2-masala Taklif: Q=14+2Pg+0.25 R0

Talab:Q=-5Pg+3.75 R0
Q–trill kubda hisoblangan gaz miqdori (futda) Pg–1 trill kub gazning dollardagi narxi
R₀–1 barel neft narxi
Taklif va talabni tenglashtirib, R₀=8 dollarni o’rniga qo’ysak: 14+2Pg+0.25 R0=-5Pg+3.75 R0
14+2Pg+0.25*8=-5Pg+3.75*8 7Pg=14
Pg=2
1975-yili gazning tartibga solingan narxi 1000 kub fut uchun 1 dollar bo’lgan. Taklif:Q=14+2*1+0.25*8=18
Talab:Q=-5*1+3.75*8=25; 25-18=7 Talab ortiqchaligi 7 trln kub fut.
3-masala
Biror A tovarga bo’lgan taklif elastikligi 0,6ga bir birlik maxsulotning narxi 8 dollar, taklif xajmi 12ming birlik bo’lsin. Taklif bilan narx o’rtasidagi bog’liqligi chiziqli bo’lsin.
1)Taklif funktsiyasini aniqlang.
2)Faraz qilaylik, A tovar talab funktsiyasi quyidagicha bo’lsin:
Qd=30600-7600*P taklif hajmi 20%ga oshganda yangi muvozanat narx va ishlab chiqarish hajmi aniqlansin.
Yechish: Taklif funktsiyasining umumiy ko’rinishi: Qs=a₀+a1*P
Taklif funktsiyasini uchun taklif elastigligi formulasidan faydalanib, quyidagicha yozamiz:
E^sp=0,6 Pe=8 $ Qe=12000
Formuladan faydalanib quyidagini yozamiz: E^s=a1*P/Q
0,6=a1*8/12000 a1=6/10*8/12000=3600/4=900 a1=900
Qs=a₀+a₁*P–bundan A0ni topib olamiz. a0=Qs-a₁*P
Q0=12000-900*8=4800 Qs=4800+900*P
3)Qd=30600-7600*P; Qs–20% oshsa Qs=1,2*(4800+900*P)=5760+1080*P Qs=Qd
30600-7600*P==5760+1080*P

P₁=2.86 Qs=5760+1080*2.86=8848.8 Qd=30600-7600*2.86=8864